Πρόσωπα

Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με.. Άσιμο, Γκάτσο, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο

advertisement

Χαρακτηρίζεται από ευαισθησία και εξωστρέφεια, περιβάλλει τους ανθρώπους με τρυφερότητα, προσπαθεί να έχει πάντοτε τα αυτιά και τα μάτια της στραμμένα στους μαθητές της.

Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με Άσιμο, Νταλάρα, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο

«Τα παιδιά μού δείχνουν τον τρόπο, όταν ξεχνώ πώς να ζω όμορφα», αυτά κοιτάζει, μου λέει, κάθε φορά που αισθάνεται αποπροσανατολισμένη. Την πρωτοσυνάντησα σε ένα εργαστήρι στιχουργικής, όπου μου εξομολογήθηκε την επιθυμία της να εντάξει τον στίχο στη διδακτική της.

Η ψυχοπαιδαγωγός Αλεξάνδρα Νάση μετράει ήδη 15 χρόνια στην ειδική αγωγή κι αν, τυχόν, κρυφακούσεις μάθημά της μην απορήσεις: πράγματι! Μαρκόπουλο, Χαλκιά και Νταλάρα (μεταξύ άλλων) ακούς στα ηχεία.

Ειδική αγωγή, ο πλέον παραμελημένος τομέας της παιδείας μας, ολοένα και πιο έντονα προβληματίζει γονείς και εκπαιδευτικούς. Αλεξάνδρα, τι σημαίνει ειδική αγωγή στην Ελλάδα;

Μιλούσα πρόσφατα με έναν άντρα γύρω στα 40, ο οποίος, με αφορμή το παιδί του που έχει δυσλεξία, μου περιέγραφε πώς βίωσε ο ίδιος την αδιάγνωστη δυσλεξία του σαν παιδί. Μου είπε ότι η μητέρα του τον θεωρούσε τεμπέλη και περιορισμένων δυνατοτήτων. Του ασκούσε σωματική βία προκειμένου να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του στο σχολείο. Ώσπου μια μέρα άκουσε στο ραδιόφωνο μια ενημερωτική εκπομπή για τη δυσλεξία. Τότε, μόνο, συνειδητοποίησε τη δυσκολία και άρχισε να ψάχνει πληροφορίες για να βοηθήσει το παιδί της. Δυστυχώς, πριν κάποια χρόνια, ήταν πολύ δύσκολο να βρει κάποιος μια κατάλληλη υποστηρικτική δομή, ωστόσο, το σημαντικό είναι ότι η γνώση που έλαβε την κινητοποίησε ώστε να υποστηρίξει το παιδί της.

advertisement

Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με Άσιμο, Νταλάρα, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο

Φυσικά, σταμάτησε να του ασκεί βία (σωματική και λεκτική). Θα έλεγα, ότι οι Έλληνες, πλέον, παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον τα θέματα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα και μεγάλα βήματα έχουν γίνει στον τομέα αυτό. Βέβαια, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας, τόσο για να οργανώσουμε την κρατική δραστηριότητα στο χώρο της ειδικής αγωγής και να εκπαιδεύσουμε ικανοποιητικά επαγγελματίες, όσο και για να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε την κοινωνία μας.

Ποια τα αίτια, στα οποία αποδίδονται οι μαθησιακές δυσκολίες;

Τα αίτια των μαθησιακών δυσκολιών είναι ακόμη ασαφή. Τα διαπιστώνουμε συμπτωματολογικά, παρατηρώντας προσεκτικά, δηλαδή, την οποιαδήποτε δυσκολία, ενώ το παιδί την παρουσιάζει.

Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με Άσιμο, Νταλάρα, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο

Οι μαθησιακές δυσκολίες έχουν ηλικία; Δύνανται να αντιμετωπιστούν στην ενήλικη ζωή;

Πολλές φορές τα παιδιά μας δίνουν σημάδια, ότι είναι πιθανόν να αντιμετωπίσουν μαθησιακές δυσκολίες, ήδη από την προσχολική ηλικία. Όσο νωρίτερα τα εντοπίσουμε, τόσο το καλύτερο. Άμεσα οφείλουμε να ξεκινήσουμε παρέμβαση. Η έρευνα δείχνει ότι η πρόωρη παρέμβαση υπόσχεται καλύτερη πρόγνωση για αποκατάσταση. Τα παιδιά που καθυστερούν να λάβουν κατάλληλη βοήθεια, ενδέχεται να δυσκολευτούν στο σχολείο και να αποκτήσουν μια αρνητική στάση απέναντι σε αυτό, να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, καθώς αισθάνονται πως δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν. Το θετικό είναι, ότι μπορεί κανείς να αποκαταστήσει τις δυσκολίες αυτές και στην ενήλικη ζωή, αν το αποφασίσει!

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στη δουλειά σου με τα παιδιά;

Το δυσκολότερο όλων, είναι να βλέπω παιδιά που δεν είναι χαρούμενα, που δεν απολαμβάνουν τη ζωή και τη μάθηση. Αυτός ήταν κι ο λόγος που ασχολήθηκα με την ειδική αγωγή. Αυτό που δε συνηθίζεται ποτέ, είναι η ύπαρξη βίας στην οικογένεια, σωματικής και λεκτικής. Επιπλέον, καθημερινά αναζητώ τρόπους να εμψυχώνω τους γονείς, να τους ενθαρρύνω να προσπαθούν, χωρίς, όμως, να τους αγχώνω.

Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με Άσιμο, Νταλάρα, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο

Πώς αποφάσισες να εντάξεις τη Στιχουργική στην εκπαιδευτική σου παρέμβαση και πώς, αυτή, συμβάλλει στην αποκατάσταση των μαθησιακών δυσκολιών;

Αν το καλοσκεφτείς, ειδική αγωγή είναι ο εξατομικευμένος τρόπος με τον οποίο υποστηρίζουμε έναν άνθρωπο στη δυσκολία του. Ερχόμενη σε επαφή με παιδιά, που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες, όπως η πιο γνωστή σε όλους δυσλεξία, διαπίστωσα, ότι ο τρόπος που θα τα πλησίαζα έπρεπε να διαφέρει απ’ όσα θυμίζουν σχολείο. Τα πράγματα ήταν ακόμη πιο δύσκολα για τους προέφηβους και έφηβους μαθητές μου, διότι η χρόνια καθημερινή ματαίωση στο σχολείο είχε ως συνέπεια την απόσταση από το γραμματισμό, τις δεξιότητες δηλαδή ανάγνωσης και γραφής. Κάπου εκεί, θυμήθηκα τον εαυτό μου έφηβο να μαθαίνει αγγλικά μέσα από αγαπημένα τραγούδια και αυτό αποφάσισα να κάνω και για τους μαθητές μου.

Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με Άσιμο, Νταλάρα, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο

Προκειμένου να εκπαιδεύσουμε όλα τα επίπεδα της γλώσσας, τη φωνολογία, τη μορφοσύνταξη, τη σημασιολογία και την πραγματολογία φτιάχνω με το κάθε παιδί ένα δικό μας «ανθολόγιο» με στίχους από τραγούδια. Τα διαλέγω με βάση τον χαρακτήρα του παιδιού και το γλωσσικό και γνωστικό του επίπεδο. Κάθε φορά, διαπιστώνω με χαρά πως, ακόμα και τα παιδιά με τη μεγαλύτερη επιφύλαξη, ανταποκρίνονται στο παιχνίδι των στίχων και επιδεικνύουν μεγάλο ενδιαφέρον. Στο τέλος της ανάλυσης, όταν ολοκληρώνεται η κατανόηση του τραγουδιού, προσπαθούμε να «ντύσουμε» τους στίχους με μουσική και διασκεδάζουμε πολύ. Μάλιστα, μερικές φορές, τολμάμε να κάνουμε και ολόδικές μας παραγωγές και να γράψουμε τα δικά μας στιχάκια. Όλοι οι μαθητές μου έχουν επιχειρήσει κατά καιρούς να δώσουν μια καινούρια, δική τους μελωδία στο στιχουργικό τους δημιούργημα.

Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με Άσιμο, Νταλάρα, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο

Σε ποιους στιχουργούς έχεις ανατρέξει μέχρι σήμερα;

Διαβάζουμε τους αγαπημένους μου Ελύτη, Γκάτσο, Καββαδία, Βίρβο, Παλαμά, Ελευθερίου, Καβάφη, Μαρκόπουλο, Ρίτσο, Θεοδωράκη, Πυθαγόρα, Αλκαίο, Σαββόπουλο, Τσιτσάνη, Χιώτη, αλλά και Αγγελάκα, Δεληβοριά, Άσιμο, Ιωάννου, Καζούλη, Ρασούλη. Διαλέγω πάντα ανάλογα με τον χαρακτήρα του παιδιού, την εμπειρία του, την ετοιμότητα του να δεχτεί τον κάθε στίχο.

Με ποιο τρόπο, ακριβώς, έχεις συμπεριλάβει στίχους, όλων αυτών των σπουδαίων ποιητών μας, στο μάθημα σου;

Πολλές φορές κάνουμε αποκωδικοποίηση διαβάζοντας τους δυσνόητους στίχους του «Ζαβαρακατρανέμια», άλλες φορές κάνουμε κατανόηση κειμένου διαβάζοντας μια ενδιαφέρουσα ιστορία όπως «Η ουρά του αλόγου», μαθαίνουμε λαογραφία μέσα από τα δημοτικά τραγούδια, διδασκόμαστε έννοιες. Για να δώσω ένα παράδειγμα, τι θα μπορούσε να δώσει πιο ανάγλυφα την έννοια της μετανάστευσης από το «Μιλώ για τα παιδιά μου και ιδρώνω» και τη «Φάμπρικα». Στην ιστορία χρησιμοποιώ τα τραγούδια για να θυμόμαστε κάτι σημαντικό «…ο πατέρας μου ο μπάτης ήρθ’ απ’ τη Σμύρνη το ΄22» αλλά για να δώσουμε το ψυχολογικό βάθος. Στο μάθημα της ιστορίας «παπαγαλίζουμε» και μαθαίνουμε να μεταφέρουμε απλώς, γεγονότα όπως η «καταστροφή της Σμύρνης».

Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με Άσιμο, Νταλάρα, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο

Εκεί, ακούγεται ο Γιώργος Νταλάρας να τραγουδάει σπαρακτικά «η Σμύρνη μάνα καίγεται, καίγεται και το βιός μας… στα πλοία όποιος πιάνεται κι οι φίλοι τον χτυπάνε». Η Ιστορία για μένα δεν έχει νόημα σαν απαρίθμηση και απομνημόνευση των γεγονότων, αλλά σαν μια βιωματική εμπειρία για τις επιλογές της ανθρωπότητας ανά τους αιώνες. Αυτή τη διακύμανση πετυχαίνει πάλι ο Νταλάρας στον «Πενταδάχτυλο». Άλλοτε, πάλι, με τους μαθητές μου συζητάμε και εντοπίζουμε τις διαφορές μεταξύ εποχών, συγκρίνουμε τους τρόπους έκφρασης μεγάλων συναισθημάτων, όπως ο έρωτας …στην Κρήτη με το «Βοσκαρουδάκι», στην Ήπειρο με το «Καίγομαι και σιγολιώνω». Οι στίχοι και οι μουσικές τους κουβαλούν μηνύματα για όλους μας, ας έχουμε τα αυτιά μας ανοιχτά!

Η Τέχνη λειτουργεί εποικοδομητικά στην παιδαγωγική;

Είμαι οπαδός της παραδοσιακής, άμεσης και ρητής διδασκαλίας, ειδικά σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Συνδυαστικά πιστεύω ότι λειτουργεί πολύ θετικά το πάντρεμα της παιδαγωγικής με την τέχνη.

Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με Άσιμο, Νταλάρα, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο

Θα μας αφηγηθείς, τυχόν, αστεία περιστατικά με τους μαθητές σου;

Δε θα μαρτυρήσω. Θα σας πω ότι γελάμε πάρα πολύ όταν παραδεχόμαστε μεταξύ μας κάτι που ακούμε λανθασμένα σε κάθε τραγούδι. Εξηγώ στα παιδιά ότι όλοι μπορεί να ακούσουμε κάτι και να μην το καταλάβουμε, κι αυτό φυσικά και δεν πειράζει. Απομυθοποιούμε λοιπόν τα λάθη μας και διασκεδάζουμε πολύ με αυτά.

Τι είναι τα Μικρά Ανθρωπάκια;

Στην προσπάθεια μου να ενισχύσω όλα τα παιδιά στη ζωή μου, μικρότερα ή μεγαλύτερα, έφτιαξα έναν ιντερνετικό χώρο, τη σελίδα στο facebook όπου, μεταξύ άλλων, παρουσιάζουμε τις εμπνεύσεις μας. Στόχος μου είναι να παρακινήσω κι άλλα παιδιά να γράψουν. Η δημοσίευση των πονημάτων τους, τους προσφέρει την επιβράβευση που έχουν ανάγκη αυτά τα παιδιά. Στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, στο σχολείο σήμερα, τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δεν παινεύονται ιδιαίτερα, ούτε έχουν πολλές πιθανότητες για σχολικές διακρίσεις. Έτσι, αποφάσισα με αυτόν τον πολύ απλό τρόπο, να τα τιμήσω όλα ξεχωριστά, για τον κόπο, αλλά και για τα ωραία τους έργα!

Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με Άσιμο, Νταλάρα, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο Αλεξάνδρα Νάση: Η παιδαγωγός που κάνει μάθημα με Άσιμο, Νταλάρα, Τσιτσάνη και Μαρκόπουλο

Συνέντευξη στην

advertisement
Back to top button