Α. Παπαδάκη: Από τους νέους λείπει το όραμα. Κι αν δεν το έχεις, δεν μπορείς να βγεις και να αγωνιστείς

Συνέντευξη με την Αλκυόνη Παπαδάκη. Ένα διεισδυτικό βλέμμα έξυπνης γυναίκας αλλά και ένας γενναιόδωρα καλός λόγος ήταν τα πρώτα που εισέπραξα από την αγαπημένη και πολυγραφότατη συγγραφέα.

Έχετε μια μεγάλη και αξιόλογη πορεία στο συγγραφικό χώρο. Πέρα από τους παλαιότερους μυθιστοριογράφους  και αυτούς της γενιάς  σας, βλέπετε ότι υπάρχουν άξιοι συνεχιστές σήμερα;

Πάντα υπάρχουν νέοι άνθρωποι που προχωρούν παραπέρα. Αυτό που βλέπω είναι μια έλλειψη λογοτεχνίας ,όχι μυθοπλασίας ή αφήγησης βλέπω ότι υπάρχει ένα “κόντεμα” στη λογοτεχνία. Αυτό που κάνω εγώ, το ξεχωριστό  και λίγοι άλλοι, αλλά όχι όλοι όσοι γράφουν, είναι λογοτεχνία.

Κι αυτό που αποκαλούν γυναικεία λογοτεχνία;

Δεν ξεχωρίζω εγώ γυναικεία και ανδρικά λογοτεχνήματα. Το ταλέντο είναι ταλέντο…

Ωστόσο,όπως είπατε πριν, βλέπετε ότι υπάρχει κάποια έκπτωση,άρα και πιθανόν στις λίστες των ευπώλητων να υπάρχουν ανάλογα βιβλία;..

Μιλάμε για τη ροζ λογοτεχνία, που είναι ένα άλλο είδος. Οι γυναίκες επίσης διαβάζουν περισσότερο αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ορθά την αποκαλούν γυναικεία λογοτεχνία..

Εσείς, ποιο θεωρείτε καλό βιβλίο;

Εγώ θεωρώ καλό ένα βιβλίο που σου ανοίγει παράθυρα στην ψυχή.  Που κάνει την ψυχή σου να ταξιδεύει, που δημιουργεί φως κι ελπίδα μέσα σου, ένα όνειρο…

Είναι ένα ηχηρό μήνυμα ελπίδας κάθε βιβλίο σας;

Από ό,τι καταλαβαίνω είναι και θα ήταν υπερβολική σεμνοτυφία να πω ότι δεν είναι, αφού το αντιλαμβάνομαι. Και πιστεύω πως ένα βιβλίο δεν έχει λόγο να υπάρχει αν δεν δίνει  ανάλογα μηνύματα. Και βέβαια, εμένα επειδή μου αρέσει η λογοτεχνία, θέλω και τα κείμενά μου να είναι λογοτεχνικά. Γι’ αυτό χρησιμοποιώ πολλές παρομοιώσεις, μεταφορές και όλα τούτα..

Ένα βιβλίο δεν έχει λόγο να υπάρχει αν δεν δίνει  ανάλογα μηνύματα

Ποιοι συγγραφείς έδωσαν ώθηση στη δική σας πένα;

Διάβαζα πολύ από μικρή όλους τους κλασικούς Έλληνες συγραφείς. Ο Καζαντζάκης με επηρέασε ιδιαίτερα -ήταν και πατριώτης μου. Με έκανε να νιώσω πόση  αξία είχαν οι λέξεις και το βάρος και η σημασία κάθε λέξης. Να χρησιμοποιώ την λέξη στο σημείο εκείνο που να δίνει το βάρος και την ουσία της. Διάβαζα Μυριβήλη, Βενέζη, Λουντέμη ,όλους αυτούς, οι οποίοι φυσικά με επηρέασαν μέχρι να βρω τον δικό μου δρόμο.

Και σήμερα, που υπάρχουν τόσα βιβλία, κρίνετε ότι η ποσότητα είναι σε βάρος της ποιότητας;

Η ποσότητα δεν παίζει κανέναν ρόλο γιατί η ποιότητα πάντα διακρίνεται. Και το καλό ( και δεν μιλώ μόνο για το βιβλίο) αργεί ίσως κάποιες φορές να βρει την πορεία του, αλλά στο τέλος τη βρίσκει. Δε χάνεται το καλό. Το καλό θα ξεχωρίσει. Έχει τη δύναμη να ξεχωρίσει.

Η ποσότητα δεν παίζει κανέναν ρόλο γιατί η ποιότητα πάντα διακρίνεται.

Η γυναίκα, μέσα από τη δική σας ματιά και την εμπειρία σας, τι πιστεύετε ότι κέρδισε και τι έχασε στο πέρασμα των δεκαετιών;

Άλλαξαν πάρα πολλά. Καταρχάς κέρδισε την προσωπικότητα της ,να υπάρχει σαν άτομο να δίνει το στίγμα της, κέρδισε κάποια από τα θέλω της. Βέβαια, το αρνητικό είναι ότι δεν έχει τις παροχές που έχουν γυναίκες άλλων χωρών κι έτσι, παρόλο που έχει κατακτήσει όλα όσα είπα, είναι αναγκασμένη να κάνει πράγματα που τη δεσμεύουν και την κουράζουν, επειδή έχει επωμιστεί μεγαλύτερο βάρος ευθυνών και δουλειάς… Παρόλο που τα σημερινά ζευγάρια μοιράζονται αρκετές ευθύνες, το βάρος συνεχίζει να πέφτει στη γυναίκα. Δεν υπάρχει απόλυτη ισότητα. Ακόμα η γυναίκα το παλεύει.

Το βάρος συνεχίζει να πέφτει στη γυναίκα. Δεν υπάρχει απόλυτη ισότητα. Ακόμα η γυναίκα το παλεύει.

Παρόλο που μεσουρανούσατε συγγραφικά στις χρυσές δεκαετίες των συγγραφέων Life style εσείς δεν μπήκατε στη διαδικασία να γίνετε κάτι ανάλογο .

Ποτέ δεν είχα σχέση με το δήθεν και μισώ ό,τι είναι δήθεν.

Τι νομίζετε ότι λείπει σήμερα στην Ελλάδα της Κρίσης;

Όταν είμασταν νέοι, είχαμε όραμα. Αυτό λείπει σήμερα. Κι αν δεν έχεις όραμα, δεν μπορείς να βγεις και να αγωνιστείς..

Γιατί δεν φτάνει μόνο το προσωπικό μας όνειρο.Χρειάζεται ένα συλλογικό όραμα.

Ξεχωρίζετε κάποιο από τα βιβλία σας;

Όχι, δεν ξεχωρίζω κάποιο από τα βιβλία μου, απλώς το τελευταίο είναι πάντα πιο κοντά μου ,το θυμάμαι καλύτερα, αλλά δεν αγαπώ κάποιο περισσότερο.

Είναι όλα τους παιδιά σας;

Όχι, δεν είναι παιδιά μου, γιατί για το παιδί μου θα γινόμουν θυσία, κάτι που δεν θα έκανα για κανένα βιβλίο μου, γι αυτό και θεωρώ λάθος να αποκαλούνται τα βιβλία μας παιδιά μας. Είναι όμως κομμάτια της ψυχής μου. Κι επειδή πάντα τη μοίραζα την ψυχή μου,σε σημείο πολλές φορές να είναι εις βάρος μου, τα βιβλία μου είναι κομμάτια της ψυχής μου που δεν είναι εις βάρος μου.

Για το παιδί μου θα γινόμουν θυσία, κάτι που δεν θα έκανα για κανένα βιβλίο μου

Τα βιβλία σας Χειμωνιάτικη Λιακάδα και Το χρώμα του φεγγαριού είχαν μεταφερθεί στη μικρή οθόνη.Ποια εντύπωση σας άφησε η μεταφορά τους;

Ήταν πολύ καλές σειρές, ιδιαίτερα η Χειμωνιάτικη Λιακάδα. Δεν ήταν αυτούσια μεταφορά, επειδή η ατμόσφαιρα και η  ποίηση που υπάρχει στα βιβλία μου δεν μεταφέρεται στην τηλεόραση. Θα  μπορούσε να γίνει επιτυχημένα ενδεχομένως στον κινηματογράφο από έναν καλό σκηνοθέτη. Ήταν όμως γενικά καλές σειρές με καλούς ηθοποιούς. Δεν μου απέδωσε εμένα κάτι ιδιαίτερο όλο αυτό ,γι’αυτό και όταν μου ξαναζήτησαν βιβλία είπα όχι. Δεν ήμουνα σίγουρη τι θα γίνει.

Πώς θα θέλατε να κλείσουμε τη συζήτησή μας, κυρία Παπαδάκη;

Ήθελα να σου πω σε σχέση με την ερώτηση που  μου έθεσες  πριν, για τους νέους:Bλέπω, επειδή έχω νέο παιδί,ένα νέο αγόρι πως ,παρόλο που έχουν αλλάξει πολύ οι συνθήκες ζωής  στα δύο φύλα, σε σχέση με τη δική μου εποχή,το βάρος συνεχίζει να το έχει η γυναίκα. Και πως οι νέοι χρειάζονται όραμα.

Συνέντευξη στην Χαριτίνη Μαλισσόβα – εκπαιδευτικός και αρθρογράφος πολιτισμού και λογοτεχνίας