«Βεβηλώνει τον Παρθενώνα»: Το πρωτοφανές σε μέγεθος ξενοδοχείο που δίχασε την Αθήνα

Είναι ένα από τα εμβληματικά τοπόσημα της ελληνικής πρωτεύουσας. Αλλά το ξενοδοχείο που έδωσε το όνομά του σε μια ολόκληρη περιοχή δεν χτίστηκε χωρίς αντιδράσεις..

Ας φανταστούμε λίγο το σκηνικό: είμαστε στον Απρίλιο του 1963. Μια εξόχως περίεργη χρονιά για την Ελλάδα. Ας μην ξεχνάμε πως σε λίγο θα γίνει το πραξικόπημα των συνταγματαρχών και τα βελούδινα χρόνια της αθωότητας θα χαθούν ανεπιστρεπτί. Υπάρχει μια κατάσταση αναμονής: για το πολιτικό σκηνικό που είναι ομιχλώδες, για την Κύπρο που οι Τούρκοι ετοιμάζονται να βάλουν το σιδερένιο χέρι τους στο χάρτη του νησιού και γενικώς τα πράγματα βαίνουν καλώς εναντίον της Ελλάδας.

Κι όμως, την ίδια στιγμή η πρωτεύουσα λάμπει. Για να αποδειχθεί περίτρανα πως η ζωή έχει πάντα δύο όψεις. Η Αθήνα βιώνει κάτι σαν τη δική της belle epoque. Όπως έλεγε και ο Διονύσης Σαββόπουλος στην «Παράγκα», στα γήπεδα η Ελλάδα αναστενάζει/στα καφενεία μπιλιάρδο, καλαμπούρι και χαρτί. Οι μπουάτ γεμίζουν ασφυκτικά, τα θέατρα βρίσκονται σε άνθιση, οι κινηματογραφικές αίθουσες υποδέχονται το ελληνικό σταρ σίστεμ με τις τιμές που του αξίζει.

Ανακαινίζονται τα σιντριβάνια της Ομόνοιας, η οδός Αθηνάς σφύζει από κόσμο, οι κοσμοπολίτες κάνουν περαντζάδα έξω από τη Μεγάλη Βρεταννία. Ακόμη και πρόβατα στους δρόμους των Αμπελοκήπων μπορείς να δεις. Μια φαντασμαγορία αλλότροπη. Και ξαφνικά, τον Απρίλιο του 1963, ένα νέο όνομα έρχεται να μπει στο στόμα των Αθηναίων: Χίλτον. Ακριβέστερα: Ξενοδοχείο Χίλτον.

Είναι η χρονιά που ανοίγει τις πόρτες του το ξενοδοχείο που συν τω χρόνω θα γίνει ορόσημο για την πόλη, σημείο συνάντησης, εικαστικό στολίδι, πυρήνας γλεντιού και δόξας.

Τα εγκαίνια έγιναν παρουσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του Αριστοτέλη Ωνάση και του Φρανκ Σινάτρα.

Το Hilton Αθηνών σημάδεψε τον αστικό ιστό της σύγχρονης Αθήνας την περίοδο της ανοικοδόμησής της, συμμετείχε ενεργά στη ζωή της ελληνικής πρωτεύουσας με τις δράσεις του, στράφηκε εξαρχής στην προβολή της ελληνικής σύγχρονης τέχνης και έδωσε το όνομά του σε μια ολόκληρη περιοχή.

Να σημειωθεί πως τούτο το πολυτελές ξενοδοχείο, και συνάμα πρωτόγνωρο για το μέγεθός του, ήταν το πρώτο παράρτημα διεθνούς ξενοδοχειακής αλυσίδας που άνοιξε στην Ελλάδα, ενώ από αρχιτεκτονικής άποψης συνδύαζε την επιβλητική μεγαλοπρέπεια και τη σύγχρονη αισθητική με την αρχαιοελληνική αρμονία.

Το κτήριο σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες Εμμανουήλ Βουρέκα, Προκόπη Βασιλειάδη, Σπύρο Στάικο και Αντώνη Γεωργιάδη και ήταν ανάμεσα στα κτήρια που καθόρισαν την αρχιτεκτονική των δεκαετιών του ’60 και του ‘70. Παρά τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του, είχε έντονα ελληνικά στοιχεία, κυρίως χάρη στις μνημειώδεις εσώγλυφες συνθέσεις του Γιάννη Μόραλη με την αρχαϊκή τους θεματολογία, αλλά και αρκετών στοιχείων από την επίπλωση και τη διακόσμησή του.

Στην τελετή των εγκαινίων παρέστη ο Conrad Hilton, ο οποίος είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Συμφωνώ με όσους πιστεύουν ότι το Hilton Αθηνών είναι το ωραιότερο Hilton του κόσμου». Για τη διεθνή αλυσίδα ξενοδοχείων Hilton, το αθηναϊκό αδελφάκι θα είναι πάντα μια ιδιαίτερη περίπτωση κι όχι ένας φτωχός συγγενής.

Για την ανέγερση του όμως υπήρξαν και αντιδράσεις. Το κτίριο που κόστισε 15 εκατ. δολάρια, ένα τεράστιο ποσό για την εποχή και χρηματοδοτήθηκε από την τότε Ιονική Τράπεζα προκάλεσε θυελλώδη διαμάχη σε αρχιτεκτονικό, πολεοδομικό, πολιτιστικό και πολιτικό επίπεδο.

Την περίοδο που κατασκευαζόταν, το Hilton είχε αντιμετωπιστεί περίπου ως σκάνδαλο από την τότε αντιπολίτευση και είχε διχάσει την κοινή γνώμη ως προς το ύψος του και την αισθητική του. Υπήρξαν πολλές φωνές εναντίον του, που έφταναν στο σημείο να μιλούν για έναν «ουρανοξύστη» που καταστρέφει το αστικό τοπίο της Αθήνας και «βεβηλώνει» τον Παρθενώνα, καθώς το ύψος του νέου κτιρίου θα το έθετε αυτομάτως σε αντιπαραβολή με την ιστορική κορυφή της Αθήνας. Οι ειδικοί είχαν επίσης διχαστεί ως προς την τάση εκμοντερνισμού, που ήταν μάλλον η αρχιτεκτονική μόδα της εποχής.

Όλα αυτά τα χρόνια, πλήθος προσωπικοτήτων παγκοσμίου φήμης έχει διαβεί το κατώφλι του Hilton Αθηνών. Παράλληλα, το εμβληματικό αυτό ξενοδοχείο εξελίχθηκε σε αγαπημένο στέκι και τόπο διασκέδασης των Αθηναίων. Επιπλέον, από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, το Hilton Αθηνών διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή της πόλης, μέσω των ιστορικών εκθέσεων της “Αίθουσας Τέχνης Αθηνών Χίλτον” την περίοδο 1963-1973.

Την περίοδο 2001-2003, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, το Hilton ανακαινίσθηκε ριζικά από τα αρχιτεκτονικά γραφεία των Αλέξανδρου Τομπάζη και Χάρη Μπουγαδέλη ενώ προστέθηκε και μια νέα πτέρυγα. Το 2004, αποτέλεσε την επίσημη έδρα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, ενώ το 2011 ήταν η έδρα της Οργανωτικής Επιτροπής των Παγκόσμιων Αγώνων Special Olympics, που πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα.

Από τον Οκτώβριο του 2016 το Hilton πέρασε στην ιδιοκτησία της ΤΕΜΕΣ Α.Ε, ιδιοκτήτρια της Costa Navarino και της D-Marine Investments Holding B.V., θυγατρικής εταιρείας του τουρκικού ομίλου Dogus.

Πρόσφατα ο Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος, πρόεδρος της ΤΕΜΕΣ, αποκάλυψε ότι το παλιό hilton θα ονομάζεται «The Ilisian». Ένα όνομα εμπνευσμένο από την περιοχή στην οποία φιλοξενείται, τα Ιλίσια. Το νέο πλέον ξενοδοχείο θα ανοίξει τις πόρτες του για το κοινό στα τέλη του 2025 και το κόστος του θα ξεπεράσει τα 340 εκατ. ευρώ.