Δαλάι Λάμα: Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ενδυνάμωση από εκείνη της υπομονής, όπως δεν υπάρχει χειρότερο βάσανο από το μίσος
«ΟΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΣΤΟΡΓΙΚΟΙ και επιεικείς απ’ ό,τι οι δυστυχισμένοι. Από τη στιγμή που θα συμπεράνουμε ότι η βασική φύση της ανθρωπότητας είναι περισσότερο συμπονετική παρά επιθετική, η σχέση μας με τον γύρω κόσμο αλλάζει αμέσως. Όταν βλέπουμε τους άλλους ως βασικά συμπονετικούς αντί για εχθρικούς και εγωιστές, αυτό μας βοηθάει να χαλαρώσουμε, να εμπιστευτούμε, να ζήσουμε με άνεση. Μας κάνει πιο ευτυχισμένους».
«ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ στον πολιτισμό μας, ότι η πραγματική οικειότητα επιτυγχάνεται καλύτερα μέσα στο πλαίσιο μιας παθιασμένης ρομαντικής σχέσης -αυτός ο Ξεχωριστός Κάποιος, που βάζουμε σε περίοπτη θέση σε σχέση με τους άλλους. Αυτή μπορεί να είναι μια πολύ περιοριστική άποψη, που μας εμποδίζει να έλθουμε σε επαφή με άλλες δυνατές πηγές οικειότητας, αλλά και η αιτία μιας έντονης αγωνίας και δυστυχίας, όταν ο Ξεχωριστός αυτός Κάποιος δεν είναι εκεί. Το πρότυπο του Δαλάι Λάμα σε σχέση με την οικειότητα στηρίζεται στην προθυμία μας να ανοιχτούμε σε πολλούς άλλους ανθρώπους, στην οικογένειά μας, τους φίλους μας, ακόμα και σε αγνώστους και να διαμορφώσουμε γνήσιους και στενούς δεσμούς βασισμένους στον κοινό ανθρωπισμό μας».
«ΑΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΧΟΥΝ ΣΥΜΠΟΝΙΑ, διαθέτουν κάτι πάνω στο οποίο μπορούν να βασιστούν, ακόμα κι αν έχουν οικονομικά προβλήματα και η περιουσία τους μειωθεί, γιατί έχουν ακόμα κάτι που μπορούν να μοιραστούν με τα άλλα ανθρώπινα όντα. Η παγκόσμια οικονομία είναι πάντα τόσο επισφαλής και υφιστάμεθα τόσες πολλές απώλειες στη ζωή μας, ενώ μια συμπονετική συμπεριφορά είναι ένα αγαθό που μπορούμε πάντα να το έχουμε ακέραιο μαζί μας».
«ΕΝΩ Η ΔΥΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΤΟ ΠΡΟΝΟΜΙΟ να περιορίζει τη δυστυχία που προκαλείται από τις δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης, φαίνεται ότι έχασε τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει τη δυστυχία που παραμένει. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ένα ασήμαντο σχετικά τραύμα μπορεί να έχει πάνω μας τεράστιο ψυχολογικό αντίκτυπο, από τη στιγμή που θα χάσουμε την πίστη μας στις βασικές μας αρχές σχετικά με το πόσο καλός και δίκαιος είναι αυτός ο κόσμος».
«ΑN ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΗ ΔΥΣΤΥΧΙΑ ΣΑΝ ΚΑΤΙ ΑΦΥΣΙΚΟ, κάτι που δεν θα έπρεπε να μας συμβαίνει, τότε δεν είναι καθόλου παράξενο να ψάχνουμε να βρούμε κάποιον ο οποίος ευθύνεται για τη δυστυχία μας. Ο θύτης μπορεί να είναι το κράτος, το εκπαιδευτικό σύστημα, οι καταπιεστικοί γονείς, μια δυσλειτουργική οικογένεια, το άλλο φύλο ή ο άστοργος σύντροφός μας. Ο κίνδυνος όμως που προκύπτει από τη συνεχιζόμενη απόδοση της ευθύνης και τη διατήρηση της θέσης του θύματος είναι η διαιώνιση της δυστυχίας μας -μέσα από τα επίμονα συναισθήματα θυμού, απογοήτευσης και αποστροφής».
«ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΑ ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΚΑΛΟΥΜΕ οι ίδιοι τη δυστυχία μας, με το να αρνούμεθα να εγκαταλείψουμε το παρελθόν. Αν προσδιορίσουμε την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας με τα δεδομένα που είχε το παρουσιαστικό μας παλιότερα ή με τα δεδομένα αυτών που μπορούσαμε παλιά να κάνουμε και που δεν μπορούμε πια να κάνουμε τώρα, μπορούμε να στοιχηματίσουμε με βεβαιότητα ότι με αυτές τις αντιλήψεις δεν πρόκειται να γινόμαστε πιο ευτυχισμένοι καθώς θα μεγαλώνουμε».
«Η ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΝΑ ΑΛΛΑΖΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ μπορεί να γίνει από τα πιο ισχυρά και αποτελεσματικά όπλα που έχουμε για να μας βοηθήσουν να ανταποκριθούμε στα προβλήματα της καθημερινής ζωής. Πρέπει να συνειδητοποιήσει κανείς ότι κάθε φαινόμενο, κάθε συμβάν, έχει διαφορετικές όψεις. Συμβαίνει συχνά όταν ανακύπτουν προβλήματα να περιορίζεται σημαντικά η θέασή μας. Όλη μας η προσοχή επικεντρώνεται στη στενοχώρια μας για το πρόβλημα και ίσως έχουμε την αίσθηση ότι είμαστε οι μόνοι που αντιμετωπίζουμε τέτοιες δυσκολίες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα είδος αυτοαπορρόφησης, που κάνει το πρόβλημα να φαίνεται πολύ μεγάλο».
«ΑΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΙΣ ΥΠΟΜΟΝΗ και ανεκτικότητα απέναντι στους εχθρούς σου, τότε όλα τα άλλα έρχονται πολύ πιο εύκολα -η συμπόνια σου απέναντι σε όλους τους άλλους αρχίζει να ρέει με φυσικότητα. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ενδυνάμωση από εκείνη της υπομονής, ακριβώς όπως δεν υπάρχει χειρότερο βάσανο από το μίσος. Γι’ αυτό τον λόγο θα πρέπει να εντείνει κανείς τις προσπάθειές του όσο μπορεί, ώστε να μην τρέφει μίσος απέναντι στον εχθρό του, αλλά μάλλον να χρησιμοποιήσει την κάθε δυσκολία ως μια ευκαιρία για να αναπτύξει την άσκησή του στην υπομονή και την ανεκτικότητα. Στην πραγματικότητα, ο εχθρός είναι μια αναγκαία προϋπόθεση για την άσκηση της υπομονής».
«ΣΕ ΚΑΙΡΟΥΣ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗΣ, ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ ΠΡΙΝ ή μετά από άσχημες εμπειρίες δυστυχίας, μπορούμε να στοχαζόμαστε πάνω στη δυστυχία, προσπαθώντας να κατανοήσουμε το νόημά της. Και ο χρόνος και η προσπάθεια που καταβάλλουμε αναζητώντας το νόημα της δυστυχίας θα μας ανταμείψουν πλουσιοπάροχα όταν αρχίσει να μας χτυπάει το κακό».
«ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΣΕ ΔΥΣΤΥΧΙΑ ακριβώς μέσα στο πνεύμα μας. Για να περιορίσουμε τη δυστυχία του πόνου, χρειάζεται να κάνουμε μια κρίσιμη διάκριση ανάμεσα στον πόνο του πόνου και στον πόνο που δημιουργούμε με τις σκέψεις μας γύρω από τον πόνο. Φόβος, θυμός, ενοχή, μοναξιά και η αίσθηση ότι είμαστε αβοήθητοι, όλα αυτά είναι νοητικές και συγκινησιακές αντιδράσεις που μπορούν να εντατικοποιήσουν τον πόνο».
«ΑΠΑΙΤΕΙ ΠΟΛΥ ΧΡΟΝΟ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ της κατάλληλης συμπεριφοράς και των συνηθειών εκείνων του νου που συμβάλλουν στην επίλυση των προβλημάτων μας. Απαιτεί επίσης πολύ χρόνο για να εγκαθιδρυθούν οι νέες εκείνες συνήθειες που θα προσφέρουν την ευτυχία. Δεν υπάρχει τρόπος να παραγνωρίσουμε αυτά τα απαραίτητα συστατικά, όπως η αποφασιστικότητα, η προσπάθεια και ο χρόνος. Αυτά είναι τα πραγματικά μυστικά για την κατάκτηση της ευτυχίας».
«Η ΠΡΩΤΗ ΑΡΧΗ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΟΛΕΣ ΟΙ “ΑΠΑΤΗΛΕΣ” καταστάσεις του νου, όλες οι επιβλαβείς συγκινήσεις και σκέψεις αποτελούν κατ’ ουσία διαστρεβλώσεις, με την έννοια ότι έχουν τις ρίζες τους στη λαθεμένη καταγραφή της αληθινής πραγματικότητας. Άσχετα από το πόσο ισχυρά είναι, αυτά τα αρνητικά συναισθήματα δεν έχουν στο βάθος πραγματικό θεμέλιο, βασίζονται στην άγνοια».
«Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΡΧΗ ΕΙΝΑΙ ότι οι θετικές καταστάσεις του πνεύματός μας μπορούν να δράσουν ως αντίδοτα στις αρνητικές μας τάσεις και στις απατηλές καταστάσεις του πνεύματός μας. Αυτές οι επιβλαβείς συγκινήσεις, όπως η προσκόλληση και το μίσος, σε τελική ανάλυση έχουν τις ρίζες τους στην άγνοια -την πλάνη για την αληθινή φύση της πραγματικότητας. Για να υπερβεί κάποιος εντελώς όλες αυτές τις αρνητικές τάσεις, πρέπει να χρησιμοποιήσει το αντίδοτο εναντίον της άγνοιας που είναι ο “παράγοντας Σοφία”, που προϋποθέτει την ανάπτυξη της διαίσθησης , τη διείσδυση στην αληθινή φύση της πραγματικότητας».
«Η ΤΡΙΤΗ ΑΡΧΗ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Η ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ φύση του πνεύματος είναι καθαρή. Στηρίζεται στην πεποίθηση ότι η υποκείμενη βασική λεπτοφυής συνειδητότητα είναι ακηλίδωτη από τα αρνητικά συναισθήματα. Πάνω λοιπόν σε αυτές τις τρεις αρχές στηρίζεται ο βουδισμός και δέχεται ότι οι νοητικές και συγκινησιακές βλαβερές επιδράσεις μπορούν τελικά να εξαλειφθούν μέσα από την ενσυνείδητη καλλιέργεια δυνάμεων-αντιδότων όπως η αγάπη, η συμπόνια, η ανοχή και η συγχώρεση και μέσα από διάφορες ασκήσεις όπως είναι ο διαλογισμός».
«ΕΑΝ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ‘Η ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ είναι τέτοιας φύσεως που να επιδέχεται διόρθωση, τότε δεν υπάρχει λόγος να ανησυχώ γι αυτό. Και αντίστροφα, αν δεν υπάρχει διέξοδος, καμία λύση, καμία δυνατότητα απόφασης, τότε επίσης δεν έχει νόημα να ανησυχεί κανείς, γιατί ούτως ή άλλως δεν μπορεί να γίνει τίποτα».
«ΕΧΩ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙ ΟΤΙ ΤΟ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΣ ΚΙΝΗΤΡΟ δρα ως αντίδοτο στη μείωση του φόβου και του άγχους. Με ένα ειλικρινές κίνητρο, αυτό της συμπόνιας, ακόμη κι αν έχω κάνει λάθος ή έχω αποτύχει, δεν υπάρχει λόγος να μετανιώνω. Αν έχω αποτύχει, αυτό συνέβη γιατί η κατάσταση ήταν πέρα και από τις καλύτερές μου προσπάθειες».
Αποσπάσματα από το βιβλίο των Δαλάι Λάμα και Howard Cutler, Η τέχνη της ευτυχίας, εκδόσεις Έσοπτρον.
Ο Δαλάι Λάμα, Τεντζίν Γκιάτσο, είναι ο 14ος θρησκευτικός ηγέτης του Θιβέτ και ένας από τους κύριους υπεύθυνους της εξάπλωσης της φιλοσοφίας του Βουδισμού στη Δύση. Ο Howard C. Cutler είναι Αμερικανός συγγραφέας και ψυχίατρος, που ειδικεύεται στην επιστήμη της ανθρώπινης ευτυχίας. Οι δυο τους συνυπογράφουν το βιβλίο ενώ έχουν γράψει μαζί ακόμα δύο βιβλία: Η τέχνη της Ευτυχίας στην Εργασία και Η τέχνη της Ευτυχίας σε έναν Ταραγμένο Κόσμο. Τα βιβλία τους έχουν μεταφραστεί σε 50 γλώσσες.