Αφιέρωμα

Έτσι κατάντησαν το τεράστιο εργοστάσιο της ΙΖΟΛΑ στη Θήβα – Κατασκεύαζε 800.000 ηλεκτρικές συσκευές ετησίως

advertisement

Ο εξηλεκτρισμός άνοιξε την πόρτα στην εξέλιξη. Έδωσε το κίνητρο ώστε η καθημερινότητα της νοικοκυράς να απλουστευτεί.

Από το 1951 έφτασε ο “πολιτισμός στο σπίτι” μέσω της ελληνικής εταιρείας Ιζόλα, που πλάσαρε την πρώτη ηλεκτρική κουζίνα και λίγο αργότερα ψυγεία και τηλεοράσεις. Ήταν μια ριζοσπαστική αλλαγή του Γεωργίου Δράκου, που εκτός από την πρακτική διευκόλυνση άνοιξε και νέες θέσεις εργασίας.

Οι πρώτοι πωλητές προσέγγιζαν τα νοικοκυριά και πουλούσαν με δόσεις. Η μόνιμη έκθεση βρισκόταν στην οδό Αμερικής, όπου εκεί παρουσιάζονταν τα νέα προϊόντα, ενώ έκανε και κατ’ οίκον επιδείξεις συσκευών.

Το έξυπνο μάρκετινγκ της Ιζόλα

Για να μπορέσει να πείσει το αγοραστικό της κοινό και να κάνει τα προϊόντα της περιζήτητα η Ιζόλα έκανε πρωτοποριακές για την εποχή προωθητικές ενέργειες. Ραδιοφωνικές καμπάνιες, έντυπα, ακόμα και διαφημίσεις στον κινηματογράφο. Έδινε γευστικές συνταγές στις νοικοκυρές που θα γέμιζαν το οικογενειακό τραπέζι. Καλομαγειρεμένο φαγητό με κουζίνες Ιζόλα!

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΘ-HELEXPO Κυριάκος Ποζρικίδης, ανέφερε στη “ΜτΧ”:

advertisement

“Τέλη του 50 και του 60 περνάμε σε μία διαφορετική προσέγγιση του κοινού. Αρχίζουν σιγά-σιγά και οι μικρές ενέργειες μάρκετινγκ με κάποιες παρουσιάσεις. Και κυρίως με προσωπική πώληση. Δηλαδή ο πωλητής του πλυντηρίου ή του ψυγείου αναλαμβάνει να εξοπλίσει όλη την νεόκτιστη οικοδομή”.

Μετρώντας αρχικά δύο μονάδες παραγωγής υψηλής δυναμικότητας, ένα εργοστάσιο στην Καλλιθέα και ένα στη Θήβα, υπολογίζεται ότι κατασκεύαζε περίπου 800.000 συσκευές ετησίως, ενώ απασχολούσε περισσότερους από 2.500 εργαζόμενους.

Το 1974, έπειτα από 23 χρόνια λειτουργίας, η εταιρεία βρισκόταν στον πίνακα των 100 μεγαλύτερων ελληνικών βιομηχανιών, δίνοντας στον όμιλο την 5η θέση από πλευράς απασχολήσεως, την 7η από πλευράς ιδίων κεφαλαίων, την 9η από πλευράς συνολικών κεφαλαίων και τη 13η από πλευράς εξαγωγών.

Η έλευση της τηλεόρασης

Η τηλεόραση συντέλεσε στην αύξηση της κατανάλωσης. Μπήκε καθυστερημένα στη ζωή των Ελλήνων τον Φεβρουάριο του 1966. Η πρώτη παρουσίαση της όμως έγινε το 1960, στη διάρκεια της 65ης ΔΕΘ. Η Ιζόλα είχε δυναμική παρουσία και σε αυτόν τον τομέα, πλασάροντας τις δικές της τηλεοράσεις, μαζί με την ΕΣΚΙΜΟ.Όπως εξήγησε ο ιστορικός Γιάννης Στογιαννίδης  στη “Μτχ”: “Το 1959 η εργοστασιακή παραγωγή μεταφέρεται στο Ρέντη όπου αρχίζει την παραγωγή ηλεκτρικών οικιακών συσκευών και το 1968 θα προχωρήσει και στις ασπρόμαυρες τηλεοράσεις. Ουσιαστικά μαζί με την Ιζόλα και την Εσκιμό θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον του κοινού και ειδικά σε μία νέα κατηγορία συσκευής που είναι η τηλεόραση, ένα νέο μέσο επικοινωνίας και ψυχαγωγίας του ελληνικού κοινού”.

Η πτώση 

Τα πρώτα σύννεφα άρχισαν να φαίνονται με τη μεταπολίτευση και η Ιζόλα όπως και τα άλλα ελληνικά σήματα άρχισαν να παίρνουν την κάτω βόλτα. Σε αυτό συνέβαλε η οικονομική κρίση που επήλθε μετά τον πόλεμο, αλλά και η εξαγορά της “Πίτσος” από τους Γερμανούς, που κλιμάκωσε τον ανταγωνισμό στο χώρο.

Η Ιζόλα, που στις αρχές της δεκαετίας του ’70 φιγουράριζε στη λίστα με τις κορυφαίες ελληνικές επιχειρήσεις, αρχίζει να δέχεται τον ανταγωνισμό από την Πίτσος, ειδικά μετά την εξαγορά της τελευταίας από τους Γερμανούς.Η διοίκηση της Ιζόλα επιτίθεται με εκσυγχρονισμό του εργοστασίου που διέθετε στη Θήβα, κίνηση που δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Το 1977  ενώνει τις δυνάμεις της με την έτερη ελληνική εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικών συσκευών, την Εσκιμό, και δημιουργούν την εταιρεία Ελίντα, στην οποία συμμετέχει και η Εθνική Τράπεζα.

Στην πραγματικότητα αυτή είναι η αρχή του τέλους και για τις δύο εταιρείες: το 1984 η Ελίντα περνάει στον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων για τις λεγόμενες προβληματικές επιχειρήσεις.Σήμερα η εμπορική αναβίωση της φίρμας ΙΖΟΛΑ από την εταιρεία εταιρία Γ.Ε Δημητρίου Α.Ε.Ε, είναι γεγονός. Οι εγκαταστάσεις παραγωγής είναι στην Πολωνία. Οι συσκευές της εταιρείας διατηρούν κάποια ρετρό στοιχεία από την παλιά αίγλη, αλλά ακολουθούν την σύγχρονη τεχνολογική εξέλιξη.

Δείτε το βίντεο με τις πρώτες εγκαταστάσεις της Ιζόλα. Από εκεί ο “πολιτισμός έφτασε σε κάθε ελληνικό σπίτι”:

Γεώργιος Δράκος – Ιδιοκτήτης της Ιζόλα: Έτσι με κατέστρεψε η Εθνική τράπεζα

Ο κ. Γεώργιος Δράκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1916. Ο πατέρας του ήταν αυτοδημιούργητος βιομήχανος, γεννημένος στη Θήβα. Τελείωσε το Γυμνάσιο στο σχολείο του Μακρή και το 1932 μπήκε στην ΑΣΟΕΕ. Συγχρόνως εργαζόταν στην πατρική επιχείρηση. Το 1937 η οικογένεια Δράκου αγοράζει τα μερίδια των συνεταίρων της στην Ιζόλα και κ. Δράκος αρχίζει να ασχολείται με τον βιομηχανικό τομέα. Το 1951 παρουσιάζουν την πρώτη ελληνική ηλεκτρική κουζίνα. Από τον Οκτώβριο του 1975 και για 12 ολόκληρα χρόνια προσπαθεί, ανεπιτυχώς, να αποφύγει την καταστροφή τής Ιζόλα που εν τω μεταξύ είχε μεταβληθεί σε όμιλο εταιρειών. Είναι παντρεμένος 60 χρόνια με τη γυναίκα του την Ελλη και απέκτησαν ένα γιο και μία κόρη.

ΤΟΝ ΕΙΧΑΝ χαρακτηρίσει πρωτοπόρο της ελληνικής βιομηχανίας, ήταν πρόεδρος ενός βιομηχανικού ομίλου με 9 εταιρείες, υπήρξε εκ των ιθυνόντων του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών του οποίου διετέλεσε και πρόεδρος επί σειρά ετών, τα προϊόντα του υπήρξαν συνώνυμα με τη μετεξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας και όμως σήμερα ο πρόεδρος της Ιζόλα κ. Γιώργος Δράκος δηλώνει: «Εχασα»! Και βέβαια ο κ. Δράκος δεν είναι ο μόνος βιομήχανος που έχασε. Εχασε ολόκληρη η δεύτερη γενιά των βιομηχάνων και η χώρα που οδηγήθηκε στην αποβιομηχάνιση με όλες τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες, από τις οποίες προσπαθούμε να συνέλθουμε με άγνωστη έκβαση της προσπάθειας, όπως υπογραμμίζει ο κ. Δράκος.

Το τι οδήγησε την Ιζόλα και τον κ. Δράκο στην πικρή διατύπωση «έχασα» έχει αποτυπωθεί με κάθε λεπτομέρεια σε σειρά βιβλίων που έγραψε ο ίδιος, και μάλιστα και στα ελληνικά και στα αγγλικά. Και ενώ, όπως λέει, πήρε πλήθος απαντήσεων συμπαθείας αλλά και επιφυλάξεων από τράπεζες του εξωτερικού για τα όσα καταγγέλλει, η Εθνική Τράπεζα, την οποία θεωρεί υπαίτιο της καταστροφής του, δεν του απάντησε, ούτε καν για να του πει ότι τα όσα γράφει δεν είναι, ενδεχομένως, αλήθεια.

«Ηταν γνωστό πως η παραγωγή της Ιζόλα εδίδετο επί πιστώσει, με δόσεις, εν τούτοις ένα πρωί μάς είπαν ότι δεν προεξοφλούν κανένα γραμμάτιο. Το έκαναν για να μας κλείσουν.Ηταν εσκεμμένο. Η Εθνική Τράπεζα ήταν ο εκτελεστής. Ποιος της έδωσε την εντολή ας το πει η ίδια. Αυτή έχει την ευθύνη». Με αυτά τα λίγα λόγια συνοψίζει το γιατί έχασε.

Σήμερα του ζητάμε τη ματιά του στα πράγματα «έτσι σοφός που έγινε, με τόση πείρα». Εξάλλου και ο ίδιος αυτούς τους στίχους από την «Ιθάκη» του Καβάφη χρησιμοποιεί για να κλείσει το βιβλίο του «Στον Αστερισμό της Δημιουργίας» που αφορά την αρχή και το τέλος του ομίλου των εταιρειών Ιζόλα.

Παναγιώτης Δράκος: Ιδρυτής της ΙΖΟΛΑ

Παρά τις περιπέτειες είναι αισιόδοξος. «Παραγωγός», λέει, «σημαίνει αισιόδοξος άνθρωπος.Φυτεύει και περιμένει την απόδοση του κόπου του». Για την ελληνική βιομηχανία εξακολουθεί να πιστεύει ότι είναι βιώσιμη. «Βιώσιμο είναι καθετί που πιστεύεις και εγώ πιστεύω στην ελληνική βιομηχανία, αρκεί να υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που να την πιστεύουν. Εμείς τη φυσική τεμπελιά μας την αποκρύπτουμε με συνεχείς δικαιολογίες.Ακόμη και η επίκληση της προστασίας του περιβάλλοντος είναι πρόσχημα. Στην αρχή ζούσαμε από τα εμβάσματα των Ελλήνων του εξωτερικού, μετά από τους πόρους που συνέρρευσαν από το Σχέδιο Μάρσαλ, από την Κοινότητα αργότερα. Κανείς υπεύθυνος πολιτικός δεν είπε στους Ελληνες να αναπροσαρμόσουν την παραγωγή τους και να την κατευθύνουν σε προϊόντα διεθνώς ανταγωνιστικά. Αντιθέτως, χρησιμοποιήθηκαν για έργα βιτρίνας και για την ανοικοδόμηση βιλών στα χωριά» δηλώνει.

Αν λοιπόν και ως βιομήχανος δεν μπορεί να αρνηθεί τη βιομηχανία, η συμβουλή του σε έναν νέο άνθρωπο, που θα ήθελε να ασχοληθεί με το επιχειρείν σήμερα, θα ήταν: «Γίνε έμπορος». «Οι Ελληνες», εξηγεί, «έχουν στο αίμα τους το μεταπράττειν και την παροχή υπηρεσιών. Οι ιστορικές συνθήκες δεν τους επέτρεψαν να αποκτήσουν βιομηχανική συνείδηση. Ετσι, ενώ η δική μου γενιά άφησε τη βιομηχανική παραγωγή στο 23% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος, σήμερα είναι στο 15%. Από πού αντλώ αισιοδοξία; Από τη διεθνοποίηση της οικονομίας, οπότε οι τοπικοί παράγοντες θα έχουν διαρκώς και λιγότερη σημασία. Να του πω να μη δανειστεί κεφάλαια από τις τράπεζες; Είναι σαν να του λέω να αυτοπεριορίσει την ανάπτυξη. Το δημόσιο χρήμα πρέπει να αξιοποιείται από την ιδιωτικήπρωτοβουλία, που οφείλει να έχει όραμα. Το να είναι προσεκτικός, επιφυλακτικός, συνεπής είναι δεδομένα».

Πού αποδίδει την αποβιομηχάνιση της Ελλάδας; «Στον φθόνο» λέει κατηγορηματικά. «Η κοινωνία και οι πολιτικοί έδειξαν φθόνο για την ελληνική βιομηχανία. Οι πολιτικοί για χάρη του λεγόμενου πολιτικού κόστους εξέθρεψαν τον φθόνο της κοινωνίας προς τους βιομηχάνους και τη βιομηχανία. Ηγέτης όμως είναι αυτός που παίρνει αποφάσεις και τις εφαρμόζει» καταλήγει.

Και οι βιομήχανοι δεν έκαναν λάθη; «Ουδείς αλάθητος. Ομολογώ πως ορισμένοι βιομήχανοι δεν έδωσαν όση όφειλαν προσοχή στον κοινωνικό παράγοντα. Πολλοί φέρθηκαν στυγνά.Αλλά και αυτοί που δεν φέρθηκαν στυγνά δεν είδαν κάποια, έστω, ηθική αναγνώριση ώστε να γίνουν παράδειγμα και για τους υπολοίπους. Η Ιζόλα πρωτοριακά εφήρμοσε διανομή κερδών της στους εργαζόμενους. Εκείνη την εποχή μοίρασε μερικά εκατομμύρια στους εργαζομένους της. Δεν άκουσα κανένα μπράβο. Λάθος ήταν και το ότι δεν πουλήσαμε τις βιομηχανίες μας στους ξένους όταν έπρεπε μένοντας πιστοί στο όραμα μιας ελληνικής βιομηχανίας ή μιας βιομηχανίας της οποίας η μεγάλη πλειοψηφία των μετοχών θα ήταν σε ελληνικά χέρια».

(Συνέντευξη του Γεώργιου Δράκου το 1998, στην εφημερίδα Το Βήμα)

advertisement
Back to top button