Η Βενετία της Ελλάδας. Αρχικά αποτελούταν από μικρά νησάκια που οι ψαράδες τα ένωσαν με γεφυράκια
Λουσμένη από τα ρηχά, καταγάλανα νερά της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου βρίσκεται μια μικρή νησίδα γης, χτισμένη ημικυκλικά με μέτωπο προς τον νότο.
Η υδάτινη πόλη ή μικρή Βενετία της Ελλάδας όπως αποκαλούν οι περισσότεροι το Αιτωλικό, βρίσκεται στο μέσον περίπου της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου, δέκα χιλιόμετρα βορειοδυτικά της ιστορικής πόλης.
Αρχικά αποτελούταν από πολλά μικρά νησάκια, που οι ψαράδες κάτοικοι της λιμνοθάλασσας τα ένωναν με ξύλινα γεφυράκια. Με τον καιρό έγιναν επιχωματώσεις και το 1972 πήρε την σημερινή του μορφή. Συνδέεται ανατολικά και δυτικά με την ξηρά με δύο πέτρινα τοξωτά γεφύρια αρχικού μήκους περίπου 300 μέτρων το καθένα, τα οποία και έχουν ανακηρυχτεί ως ιστορικά και διατηρητέα μνημεία.
Η ακτογραμμή του είναι ανάγλυφη και εντυπωσιακή. Το σκηνικό συνθέτουν αλμυρόβαλτοι και αμμώδεις περιοχές.
Γύρω από την ονομασία του υπάρχουν πολλές εκδοχές αλλά και πολλές παραλλαγές. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, ονομάστηκε Ανατολικόν, αφού το θεωρούσαν ως το ανατολικότερο νησάκι των Εχινάδων ή επειδή ήταν ανατολικά του Αχελώου….
Πολλά δημοτικά τραγούδια, το αναφέρουν ως Αντλικόν… από τη λέξη «αντλώ» και αυτό γιατί λόγω της θέσης του τόσο κοντά στην επιφάνεια του νερού, όπου και αν έσκαβαν, ακόμα και στα πιο ρηχά σημεία, αντλούσαν νερό. Τελικά επικράτησε η σημερινή του ονομασία Αιτωλικόν… που όπως τελικά αποκαλύφθηκε, ήταν το αρχικό της όνομα 100 χρόνια πριν από την έναρξης της επανάστασης του ’21.
Η περιοχή είναι από τους πιο φημισμένους ψαρότοπους και τεράστιος βιότοπος, αφού αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα του πολύτιμου οικοσυστήματος που ορίζεται από τις εκβολές του Ευήνου έως τις εκβολές του Αχελώου.
Όλα τα είδη ψαριών αφθονούν στη λιμνοθάλασσα, ιδιαίτερα η περίφημη μπάφα, από τη οποία βγαίνει το αυγοτάραχο, γνωστό με την επωνυμία «αυγοτάραχο Μεσολογγίου».
Στο μέσον ενός σπάνιου οικοσυστήματος, το Αιτωλικό περιβάλλεται από υγροβιότοπους στους οποίους φιλοξενείται μια τεράστια ποικιλία μορφών ζωής. Εδώ επιβιώνουν, διαχειμάζουν, φωλιάζουν και περνούν κατά τις μεταναστεύσεις τους πάνω από 250 διαφορετικά είδη πουλιών στα οποία περιλαμβάνονται πολλά σπάνια και απειλούμενα με εξαφάνιση είδη.
Ολόκληρο αυτό το οικοσύστημα έχει συμπεριληφθεί και προστατεύεται από την διεθνή σύμβαση Ραμσάρ, και άλλες διεθνείς συμβάσεις που αποσκοπούν στη διατήρηση και ορθολογική διαχείριση των υγροτόπων.
Παρόλο που είναι ένας μικρός τόπος έχει πλούσια και σημαντική ιστορία.
Ρίχνοντας μια κλεφτή ματιά στην ιστορία του μαθαίνουμε ότι το 1823 ,δυο αλβανοτούρκοι πασάδες πολιόρκησαν το Αιτωλικό. Η πολιορκία κράτησε 70 ημέρες, έγιναν ισχυρές μάχες και την στιγμή που η αντίσταση των κατοίκων του Αιτωλικού έκαμπτε ένα τυχαίο γεγονός τους αναπτέρωσε το ηθικό.
Μια μπάλα κανονιού έπεσε στην εκκλησία των Ταξιαρχών και έκανε να αναβλύσει πόσιμο νερό ικανό να τροφοδοτεί κατοίκους και μαχητές, το γεγονός θεωρήθηκε θεόσταλτο σημάδι και έτσι όλοι αποφάσισαν να συνεχίσουν την άμυνα με μεγαλύτερο πείσμα. Στο στρατόπεδο των δύο πασάδων τα πράγματα δεν είναι καλά. Ο Κοκκίνης με τα κανόνια του έχει αχρηστεύσει το πυροβολικό τους, εφόδια δεν είχαν, οι αρρώστιες είχαν αρχίσει να διαλύουν το στράτευμα και ο καιρός γινόταν όλο και χειρότερος. Στις 30 Νοεμβρίου αποφάσισαν να λύσουν την πολιορκία και να φύγουν.
Μια από τις πιο λυπηρές υποθέσεις στην επανάσταση του 1821 είναι η δίκη του Καραϊσκάκη στο Αιτωλικό στην εκκλησία της Παναγίας την 1 Απριλίου του 1824.
Μπορεί το Αιτωλικό να είναι μικρό, αλλά η πρόσβαση του είναι εύκολη και μια βόλτα εκεί θα σας ανταμείψει με ένα απαράμιλλης ομορφιάς ηλιοβασίλεμα προς την λιμνοθάλασσα.