Αφιέρωμα

Η ορθογραφία θέλει τρόπο και όχι κόπο! Δείτε κάποια κόλπα.

advertisement

Πολύ συχνά τα παιδιά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ορθογραφία των λέξεων, διότι αγνοούν κάποιους απλούς κανόνες.

Η ορθογραφία θέλει τρόπο και όχι κόπο! Δείτε κάποια κόλπα.

Ας δούμε μερικούς πρακτικούς κανόνες που θα βοηθήσουν στο να αποφύγουμε συχνά λάθη σε λέξεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά:

*Οι αριθμοί 1-20 γράφονται με μια λέξη, π.χ. έντεκα, δεκαεφτά, αλλά οι αριθμοί από το 21 και πάνω γράφονται με δύο λέξεις, π.χ. είκοσι ένα, πενήντα έξι.
*Οι λέξεις «εννιά», «εννιακόσια» και «εννιακοσιοστός» γράφονται με νν, αλλά οι λέξεις «ενενήντα», «ένατος» και «ενενηκοστός» γράφονται με ν.
*Λέμε «τρία δώρα», άρα «τριάμισι δώρα» και «τρεις ώρες», άρα «τρεισήμισι» ώρες.
*Η λέξη «τι» δεν τονίζεται, γιατί είναι μονοσύλλαβη.
*Το ίδιο ισχύει και για τις λέξεις «ποιος», «ποια», «ποιο».
*Η λέξη βράδυ είναι εξαίρεση του κανόνα ότι τα ουδέτερα γράφονται με –ι, και γράφεται με –υ, αλλά οι λέξεις βραδιά, βράδια, βραδιάζει, βραδινός γράφονται με –ι.
*Αυτό δεν ισχύει για τις υπόλοιπες εξαιρέσεις των ουδετέρων σε –ι, δηλ. στάχυ – στάχυα, δάκρυ – δάκρυα κτλ.
*Όταν ενώνουμε δύο λέξεις απλές για να φτιάξουμε μια σύνθετη, το συνδετικό φωνήεν είναι ο, αλλά τα σύνθετα της λέξης «όροφος» γράφονται με ω, δηλαδή «διώροφος», «τριώροφος» κτλ.
*Οι λέξεις «ανεξαρτήτως» και «επικεφαλής» είναι επιρρήματα και άρα δεν κλίνονται, π.χ. Αυτό είναι απόφαση του επικεφαλής.
*Η σωστή φράση είναι «στο πλαίσιο» και όχι «στα πλαίσια».
*Οι λέξεις που έχουν ως β’ συνθετικό τη λέξη «νους», γράφονται με οι, π.χ. πρόνοια, ομόνοια.
*Οι φράσεις «κατ΄ αρχήν» και «κατ΄ αρχάς» δεν έχουν την ίδια σημασία. Το «κατ΄ αρχήν» σημαίνει «στα βασικά σημεία» και το «κατ΄ αρχάς» έχει την έννοια του «αρχικά, πρώτα πρώτα».
*Οι λέξεις «μέθοδος» και «ψήφος» είναι θηλυκές.
*Η οριστική έγκλιση παίρνει αύξηση στους ιστορικούς χρόνους, π.χ. επαναλαμβάνω à επανέλαβα.
*Η προστακτική έγκλιση όμως δεν παίρνει αύξηση, π.χ. Επανάλαβε!
*Τα περισσότερα χωρ- γράφονται με ω, π.χ. χωριό, χωρίζω, με βασικές εξαιρέσεις τις λέξεις «χορός», «χόρτο», «χορταίνω».
*Η λέξη «μέσα» μπορεί να μετατραπεί σε «μες», όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από «σ».
*Το «δυσ-» με υ φανερώνει ότι κάτι είναι δύσκολο ή κακό, π.χ. δυσκίνητος, δυστυχία, ενώ το «δισ-» με ι έχει σχέση με τον αριθμό 2, π.χ. δισύλλαβος, δίκυκλο.
*Οι λέξεις «σαν» και «ως» δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν η μια στη θέση της άλλης. Το «σαν» χρησιμοποιείται για να κάνει παρομοίωση και το «ως» για να αποδώσει μια πραγματική ιδιότητα.
*Το ρήμα «βάλλω» και τα σύνθετά του, π.χ. αναβάλλω, καταβάλλω, γράφονται με λλ, ενώ τα παράγωγα ουσιαστικά του με λ, π.χ. αναβολή, καταβολή.

Καλή ορθογραφία!

advertisement
advertisement
Back to top button