Η Χριστίνα ταξίδεψε σε ένα από τα τελευταία παρθένα μέρη της γης και μας διηγείται την εμπειρία της

H Χριστίνα Αντωνιάδου είναι καθηγήτρια Γερμανικών αλλά και συγγραφέας ταξιδιωτικής λογοτεχνίας. Βλέπετε, η Χριστίνα λατρεύει τα ταξίδια και όποτε βρει ευκαιρία φτιάχνει την βαλίτσα της και ξεκινάει για μια καινούργια περιπέτεια.

Η ίδια μίλησε στο dinfo για την τελευταία της εξόρμηση σε ένα από τα τελευταία παρθένα μέρη της γης. Την Μελανησία!

Με λένε Χριστίνα Αντωνιάδου, είμαι καθηγήτρια γερμανικών και συγγραφέας ταξιδιωτικής λογοτεχνίας και πρόσφατα επέστρεψα από ένα πολύ ασυνήθιστο ταξίδι, από την Μελανησία.

Πως προέκυψε η αγάπη σου για τα ταξίδια;

Από μικρό παιδί μου άρεσε να ταξιδεύω. Με το που έγινα δεκαοχτώ ετών δούλεψα ένα καλοκαίρι, αγόρασα ένα μεγάλο σακίδιο πλάτης και ένα sleeping bag. Από αυτά που κουβαλάγανε οι τουρίστες και σκάγανε μύτη στην Ελλάδα «σαμαρωμένοι σαν τα γαϊδούρια», όπως έλεγε η γιαγιά μου. Σαμαρωμένη λοιπόν έκανα και εγώ το πρώτο μου ταξίδι με εισιτήριο Interrail. Τότε ίσχυε μόνο για νέους μέχρι 26 ετών. Με αυτό το σχετικά φτηνό εισιτήριο μπορούσαν για ένα μήνα να ταξιδεύουν οπουδήποτε στην Ευρώπη. Ευκαιρία λοιπόν να επισκεφτώ τους φίλους μου στην Ιταλία, Ολλανδία, Γερμανία και Γαλλία.
Κάποια στιγμή έβαλα στόχο να ταξιδέψω κάθε χρόνο σε ένα ελληνικό νησί, μια ευρωπαϊκή πόλη και μια χώρα που να βρίσκεται εκτός Ευρώπης. Με αυτόν τον τρόπο στην λίστα μου έχουν μείνει ελάχιστα ελληνικά νησιά, κάποιες ευρωπαϊκές πόλεις, αλλά σίγουρα πολλά κράτη σε άλλες ηπείρους. Με την ευκαιρία του ταξιδιού γράφω και τα βιβλία μου όπως για παράδειγμα «Βαλίτσα και… φύγαμε» όπου συγκέντρωσα τις εμπειρίες μου από Μεξικό, Καναδά, ΗΠΑ, Μπουτάν, Ζάμπια, Τανζανία, Γαλλική Πολυνησία, Βαρκελώνη, Αμβούργο, Άμστερνταμ κ.α.

Μπορούμε να πούμε ότι το ταξίδι είναι το χόμπι σου;

Δεν ξέρω αν αυτό που κάνω ονομάζεται χόμπι. Νομίζω πάντως ότι τα ταξίδια είναι μια εξάρτηση, ένα είδος εθισμού: Με το που επιστρέφω, ήδη σκέφτομαι το επόμενο. Αν για κάποιο λόγο και για αρκετούς μήνες δεν καταφέρω να οργανώσω ένα ταξίδι, να κλείσω αεροπορικά εισιτήρια, να κατεβάσω την βαλίτσα από το πατάρι, ε, τότε παρουσιάζω συμπτώματα στέρησης όπως οι καπνιστές ή οι αλκοολικοί.
Πάντως από την αγάπη μου για τα ταξίδια προέκυψε και το γεγονός ότι έζησα και εργάστηκα σε διάφορες χώρες όπως Δανία, Γερμανία, Αγγλία και Νότια Αφρική. Μάλιστα στο πρώτο μου βιβλίο «Η Jacaranda ανθίζει πάντα την Άνοιξη, δηλαδή τον Οκτώβριο» περιγράφω λεπτομέρειες από την ζωή μου στην Νότια Αφρική. Αντίστοιχα στο τελευταίο μου βιβλίο «GREEK BRITAIN», στο οποίο συνεργάστηκα με την Χριστίνα Μπάστα, μπορείτε να διαβάσετε ups and downs από την ζωή δυο Ελληνίδων στο Λονδίνο.

Επιλέγεις εσύ τους προορισμούς σου ή σε επιλέγουν αυτά;

Έλα ντε! Ξέρεις πόσες φορές είπα, θα πάω στην τάδε χώρα … και τελικά άλλαξαν τα σχέδια για λόγους οργάνωσης ή παρέας; Για παράδειγμα έχω οργανώσει δύο φορές ταξίδι στο Ισραήλ, αλλά την μια ακυρώθηκε λόγω πανδημίας και την δεύτερη (δεν θα το πιστέψετε διότι ακούγεται πραγματικά εντελώς τρελό!) επειδή το είχα κλείσει το πρωί της 7.10.2023 χωρίς να γνωρίζω για τις επιθέσεις που γίνανε νωρίς το πρωί. Μάλιστα εκείνη την ημέρα πήρα τηλέφωνο μια γνωστή μου στην Haifa, με την οποία γνωριστήκαμε σε συναυλία στην Βαρσοβία, για να της ανακοινώσω ότι θα βρεθούμε σύντομα στην χώρα της και μου λέει: «Πας καλά; Τώρα βρήκες να έρθεις εδώ, που ξέσπασε πόλεμος;»
Ένα άλλο περίεργο είχε γίνει με το τελευταίο ταξίδι στην Μελανησία. Άργησα πάρα πολύ να το αποφασίσω να πάω και τελικά δεν υπήρχε πια θέση οπότε σκόπευα να πάω Ιαπωνία. Και τελευταία στιγμή ακυρώνεται μια θέση και έτσι μπόρεσα να κάνω αυτό το καταπληκτικό ταξίδι στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Πάντως τα ταξίδια είναι ευλογία και κατάρα ταυτόχρονα. Ευλογία γιατί γεμίζεις τις μπαταρίες σου με εμπειρίες, γνώση, χρώματα και αρώματα. Η «κατάρα» είναι ότι δεν χορταίνεις ποτέ. Από την μια απολαμβάνεις οτιδήποτε καινούργιο βλέπεις και γνωρίζεις αλλά από την άλλη η κάθε εξόρμηση σού ανοίγει την όρεξη για ακόμη περισσότερα ταξίδια. Συνεπώς είσαι συνέχεια σε αναζήτηση ενός επόμενου στόχου. Πρόκειται για έναν κύκλο ενέργειας. Καταναλώνεις ενέργεια κατά την διάρκεια του ταξιδιού και ταυτόχρονα το ίδιο το ταξίδι σε τροφοδοτεί με ενέργεια.
Γύρισες πριν λίγες ημέρες από έναν πολύ μακρινό προορισμό, από την Μελανησία. Που ακριβώς είναι η Μελανησία;
Το πρώτο που με ρωτάει ο κόσμος είναι: «Μελανησία; Που είναι αυτό;» Η απάντηση είναι: στην άλλη άκρη της γης. Συγκεκριμένα βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό, ο οποίος χωρίζεται σε τρία μέρη: Την Μελανησία δηλαδή Παπούα, τα νησιά του Σολομώντα και Βανουάτου, βορειοανατολικά της Αυστραλίας. Ονομάζεται έτσι εξαιτίας των σκουρόχρωμων φυλών που ζουν εκεί. Το δεύτερο μέρος είναι η Μικρονησία που βρίσκεται από την πλευρά της Ασίας και ονομάζεται έτσι γιατί αποτελείται από πολλά διάσπαρτα μικρά νησιά. Και το τρίτο μέρος είναι η Πολυνησία που είναι και το μεγαλύτερο μέρος του Ειρηνικού Ωκεανού και λέγεται έτσι γιατί έχει πάρα πολλά νησιά. Τα πιο γνωστά είναι η Χαβάη, η Ταϊτή και η Μπόρα Μπόρα. Αυτά ήδη τα έχω περιγράψει στο βιβλίο μου «Βαλίτσα και… φύγαμε». Οπότε στο επόμενο μου βιβλίο σειρά θα έχει και η Μελανησία.

Η Μελανησία δεν είναι λοιπόν χώρα, αλλά σύμπλεγμα νησιών. Πως ακριβώς φτάνει κανείς στην Μελανησία;

Πετάξαμε μέσω Κωνσταντινούπολης στην Μανίλα, όπου μείναμε ένα βράδυ και με την ευκαιρία κάναμε και μια περιήγηση στην πρωτεύουσα των Φιλιππίνων. Την επόμενη ημέρα πετάξαμε για την πρωτεύουσα της Papua New Guinea, το Port Moresby, ένα μεγάλο νησιωτικό κράτος βορειοανατολικά της Αυστραλίας. Εκεί συναντήσαμε τους υπόλοιπους συμμετέχοντες της αποστολής. Ήμασταν μόνο 70 άτομα από διάφορες χώρες, δηλαδή από ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Χονγκ Κονγκ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Νορβηγία, Τουρκία και ελάχιστοι Έλληνες οργανωμένοι από το γραφείο της Θεσσαλονίκης Κανών.

Πετάξαμε όλοι μαζί στο Madang, σε ένα λιμάνι στον βορρά της χώρας, όπου επιβιβαστήκαμε στο συγκεκριμένο πλοίο για να ξεκινήσουμε αυτό το εξαιρετικό ωκεάνιο ταξίδι που διήρκησε 18 ημέρες. Κάθε ημέρα πιάναμε σε διαφορετικό νησί. Δεν ακολουθήσαμε δηλαδή ένα τουριστικό πρόγραμμα στο οποίο παίρνεις απλά μια ιδέα για την περιοχή. Με την αποστολή αυτή μου δόθηκε η ευκαιρία να μπω βαθιά μέσα στην Μελανησία και να δω μέρη σχετικά ανεξερεύνητα. Ανυπομονώ να τα μεταφέρω όλα αυτά στο βιβλίο που θα γράψω.

Θα μπορούσες να επισκεφτείς αυτά τα νησιά και με πλοίο της γραμμής;

Μόνο στα μεγάλα νησιά θα μπορούσε να ταξιδέψει κανείς με το πλοίο της γραμμής. Τα περισσότερα είναι νησιά στα οποία δεν υπάρχει πρόσβαση με άλλον τρόπο. Αλλά ο στόχος αυτού του ταξιδιού ήταν να γνωρίσουμε τα απομακρυσμένα μικρά νησιά. Πρόκειται για αποστολή τύπου National Geographic ή Discovery με ειδικό εξερευνητικό πλοίο, κατασκευασμένο για τέτοιου είδους αποστολές. Δεν είναι δηλαδή μια απλή κρουαζιέρα που μπορεί κάποιος να συμμετέχει. Η συγκεκριμένη διαδρομή γίνεται μόνο μια φορά τον χρόνο. Το πλοίο πιάνει -πάντα αρόδο- σε πάρα πολλά μικρά νησάκια της Μελανησίας που αλλιώς είναι αδύνατον να τα δεις, διότι δεν διαθέτουν ούτε λιμάνια ούτε αεροδρόμια. Ουσιαστικά αυτό το εξερευνητικό πλοίο είναι ο μόνος τρόπος για να τα προσεγγίσεις.

Πως σας αντιμετώπισαν οι ντόπιοι;

Ο καπετάνιος είχε επαφή με τον αρχηγό κάθε φυλής και αφού γινόταν η συνεννόηση έστελνε μια αποστολή δύο ατόμων με γνώσεις της περιοχής και της γλώσσας. Μετά πηγαίναμε εμείς με τα φουσκωτά, πάντα με συνοδεία ενός ατόμου από το πλήρωμα.
Επειδή μας περιμένανε, είχαν στολίσει κάποια σημεία με λουλούδια, μας προσφέραν από τα φαγητά τους που είχαν ετοιμάσει και παρουσίασαν τους χορούς τους. Αξιοπερίεργο είναι το γεγονός ότι χοροί, ενδυμασίες, ήθη και έθιμα διαφέρουν από νησί σε νησί. Ειδικά τα παιδιά μας ακολουθούσαν συνέχεια και μας πιάνανε κουβέντα. Μεγάλο ενδιαφέρον έδειχναν για τα μαλλιά μας, διότι οι ίδιοι έχουν πολύ σκληρή και κατσαρή τρίχα όμοια με την αφρικάνικη. Γι’ αυτό και μου πιάνανε συνέχεια το μαλλί και το χάιδευαν.

Πως είναι η ζωή των ιθαγενών;

Οι συνθήκες διαβίωσης είναι δύσκολες, διότι μιλάμε για ζούγκλα, συνεπώς δεν είναι εύκολο να καλλιεργήσεις κάτι. Είναι μια συνεχόμενη πάλη με την φύση, διότι από την μια φυτεύεις και από την άλλη φυτρώνει κάτι άλλο από πάνω λόγω έντονης ζέστης και βροχής. Καλλιεργούν κάποια λίγα πράγματα, αγγουράκια, πατάτες και διάφορα χόρτα και ρίζες που μας είναι άγνωστα. Υπάρχουν φυσικά τα γνωστά τροπικά φρούτα, δηλαδή καρύδες, μάνγκο και μπανάνες. Δεν είναι κτηνοτρόφοι με την ευρύτερη σημασία της έννοιας γιατί έχουν μόνο λιγοστά γουρούνια και κότες. Δεν έχουν κατσίκες, αρνιά ή αγελάδες. Το ψάρι είναι βασικό συστατικό της διατροφής τους. Όπως μπορείτε να φανταστείτε οι άνδρες ασχολούνται κυρίως με το ψάρεμα.

Από αυτά που μας περιγράφεις μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι είναι από τα τελευταία παρθένα μέρη της γης;

Ακριβώς έτσι είναι, επειδή πρόκειται για απομονωμένα νησάκια. Πολλά πράγματα τους είναι άγνωστα. Δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύμα. Ούτε και στύλους κινητής τηλεφωνίας είδαμε. Εμείς στο πλοίο είχαμε ίντερνετ δορυφορικό, το οποίο ήταν αδύναμο. Σχολεία υπάρχουν κυρίως λόγω ιεραποστολών, αλλά είναι πολύ πρωτόγονα. Οι ιεραπόστολοι τους είχαν μεν εκχριστιανίσει αλλά αυτοί συνεχίζουν και διατηρούν τις ανιμιστικές τους συνήθειες από το παρελθόν.

Πρόκειται για κοινωνίες που ζουν πρωτόγονα και σε πολλά σημεία χωρίς χρήματα με απλή ανταλλαγή προϊόντων. Το γουρούνι είναι το σημαντικότερο προϊόν που ανταλλάσσουν, κυρίως σε γάμους. Ένας άνδρας για να παντρευτεί πρέπει να δώσει δέκα γουρούνια στα πεθερικά του. Στις απλές συναλλαγές χρησιμοποιούν κοχύλια ή φτερά πουλιών. Εμείς δεν μπορέσαμε να αλλάξουμε χρήματα γιατί φυσικά στα μικρά νησιά δεν υπάρχουν τράπεζες. Είχαν φροντίσει όμως στο πλοίο να υπάρχει απόθεμα και για τις 3 χώρες που επισκεφτήκαμε αλλάζοντας μας τα χρήματα που χρειαζόμασταν για να αγοράσουμε π.χ. υπέροχες ξύλινες μάσκες από τους ντόπιους.

Τι θα ξεχώριζες από αυτό το ταξίδι;

Πρόκειται για ιδιαίτερο προορισμό. Έχω ταξιδέψει αρκετά, αλλά θεωρώ ότι η Μελανησία ήταν ίσως και το πιο εντυπωσιακό ταξίδι που έχω κάνει. Είναι μέρος μαγικό. Από την μια λόγω της φύσης που αντικρίζεις, διότι πρόκειται για δασωμένα νησιά με τροπική βλάστηση, με πάρα πολλά όμορφα λουλούδια, ασύλληπτη πανδαισία χρωμάτων, ονειρεμένες αμμουδιές και γαλαζοπράσινες διαφανείς θάλασσες. Κάπως έτσι φανταζόμαστε ίσως τον παράδεισο. Από την άλλη η Μελανησία έχει πολύ έντονο το εθνολογικό στοιχείο. Βλέπεις φυλές με μάσκες, τατουάζ, βαμμένα σώματα να χορεύουν. Είναι απίστευτο ότι έθιμα, ενδυμασίες, χοροί, μουσικές και τατουάζ διαφέρουν κάθε φορά μεταξύ τους. Γι’ αυτό και κάθε νησάκι που επισκεφτήκαμε είχε την ιδιαιτερότητά του. Ωστόσο θα ξεχωρίσω το νησί της μαγείας, το Ambrym, όπου έχει πολλούς μάγους και επικρατεί μυστικιστική κουλτούρα και ατμόσφαιρα. Εκεί οι χοροί και οι ενδυμασίες διαφέρουν ακόμη περισσότερο. Δεν επιτρεπότανε να τους πλησιάσουμε και έπρεπε να κρατήσουμε απόσταση περίπου 2-3 μέτρα. Οι άνδρες που χορεύουνε είναι ουσιαστικά γυμνοί και το μόνο που «φοράνε» είναι το λεγόμενο «Koteka» στα γεννητικά τους όργανα, δηλαδή μια «θήκη» που καλύπτει τα απόκρυφα τους.

Μια επιπλέον ιδιαιτερότητα ήταν ότι τις ημέρες που ήμασταν εκεί το συγκεκριμένο νησί χτυπήθηκε έντονα από τροπικό κυκλώνα. Είκοσι ημέρες μετά ήμασταν οι πρώτοι που φτάσανε εκεί. Δεν είχε στείλει το κράτος, η κυβέρνηση του Βανουάτου δηλαδή όλο αυτό το διάστημα βοήθεια ή έστω τρόφιμα. Προφανώς δεν είχε την δυνατότητα να στείλει βοήθεια. Το πλοίο μας ήταν το πρώτο που πρόσφερε στους πληγέντες βοήθεια. Ξεφορτώσαμε σακιά με νερό, αλεύρι, σπορέλαια, ζάχαρη τα οποία προμηθευτήκαμε από άλλο νησί και τα πήγαμε στο Ambrym. Οι ντόπιοι ήταν πολύ συγκινημένοι που φέραμε βοήθεια και μας το δείξανε με τους χορούς τους και με τα εδέσματα που είχαν ετοιμάσει.
Να υποθέσουμε ότι το επόμενο σου βιβλίο θα περιέχει ιστορίες από την Μελανησία;
Η αλήθεια είναι ότι επέστρεψα με άπειρες σημειώσεις όπως κάνω πάντα μετά από κάθε ταξίδι. Έτσι προέκυψε άλλωστε και η έκδοση του ταξιδιωτικού μου βιβλίου «Βαλίτσα και … φύγαμε». Συνεπώς … stay tuned …

Έχοντας ταξιδέψει τόσο πολύ, έχοντας ζήσει σε διάφορες χώρες και γνωρίζοντας όλους αυτούς τους νέους πολιτισμούς, αισθάνθηκες ποτέ ότι η καρδιά σου ανήκει σε μια άλλη πατρίδα;

Νομίζω το γεγονός ότι έζησα και ταξίδεψα σε πολλές χώρες συνέβαλε καθοριστικά στο να είμαι ανοιχτή σε νοοτροπίες, ιδέες, μουσικές, συνήθειες και έθιμα. Ταυτόχρονα όμως εκτίμησα την Ελλάδα, και μάλιστα βαθιά. Κυρίως αντιλήφθηκα ότι η Ελλάδα είναι η χώρα που μου ταιριάζει. Θεωρώ πως είναι από τις ελάχιστες χώρες που καταφέρνει να ισορροπήσει με τα λίγα θετικά στοιχεία που διαθέτει τα πολλά αρνητικά που έχει. Εδώ θέλω να μείνω. Ατενίζοντας το γαλάζιο των Κυκλάδων που τόσο αγαπώ.

Μπορείτε να ακολουθήσετε την Χριστίνα Αντωνιάδου:
Facebook: Christina Anna Rosa Antoniadou
Instagram: chris_antoniadou
TikTok: chris_anton

Τα βιβλία της είναι μεταφρασμένα από τα Γερμανικά και κυκλοφορούν από τις Πρότυπες Εκδόσεις Πηγή:
«Η Jacaranda ανθίζει πάντα την άνοιξη, δηλαδή τον Οκτώβριο»
https://www.pigi.gr/product/i-jacaranda-anthizei-panta-tin-anoiksi/
«Βαλίτσα και… φύγαμε»
https://www.pigi.gr/product/vivlio-taxidiotiki-logotexnia-taxidi-valitsa-kai-figame-ekdoseis-pigi/
«Greek Britain»
https://www.pigi.gr/product/vivlio-agglia-londino-greek-britain-ekdoseis-pigi/