Τέχνες

Η δασκάλα με τα χρυσά μαλλιά: Η 5η πιο εμπορική ελληνική ταινία όλων των εποχών

advertisement

Προς τα τέλη της δεκαετίας του 1960, αρχές της δεκαετίας του 1970 ο ελληνικός κινηματογράφος είχε περάσει σε φάση προσέγγισης των γεγονότων της Κατοχής στην Ελλάδα και ήταν δεκάδες οι ταινίες την εποχή εκείνη που είχαν ως κεντρικό θέμα τους την δύσκολη αυτή περίοδο της χώρας.

Τότε ήταν που γυρίστηκαν και οι μεγαλύτερες κινηματογραφικές επιτυχίες με θέμα τον πόλεμο εκείνο. Για έναν περίεργο  λόγο, οι Έλληνες ήθελαν να βλέπουν εκείνη την περίοδο της Χούντας ελληνικές ταινίες με θέμα την Κατοχή, ίσως γιατί έπαιρναν ασυναίσθητα δύναμη από τα όσα βίωναν, ώστε να αντέξουν και οι ίδιοι την δύσκολη καθημερινότητα που είχε επιβάλλει η χούντα των συνταγματαρχών.

Φυσικά σε όλη εκείνη την «μόδα» – μάλλον αδικεί η λέξη την τάση εκείνη –, ο Φίνος δεν θα μπορούσε να είναι απών. Έτσι, το 1969 αποφασίζει να προτείνει στο δίδυμο Βουγιουκλάκη – Παπαμιχαήλ να πρωταγωνιστήσουν σε μια ταινία με θέμα τον πόλεμο του 1940 και την κατοχή.

Ήταν η ταινία «Η δασκάλα με τα χρυσά μαλλιά», η οποία αποτελεί μια από τις σημαντικότερες παραγωγές στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου και είναι η 5η πιο εμπορική ταινία όλων των εποχών. Μάλιστα, την περίοδο που προβλήθηκε, «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά» ήταν η τρίτη πιο εμπορική ταινία στην ιστορία, μετά την «Υπολοχαγό Νατάσσα» και την «Αρχόντισσα και τον Αλήτη»:

Έκοψε 739.001 εισιτήρια και ήρθε πρώτη σε εισπράξεις ανάμεσα σε 99 ελληνικές παραγωγές εκείνης της χρονιάς.

advertisement

Πρόκειται για μια εξαιρετικά πλούσια παραγωγή – Φίνος ήταν αυτός-, γυρισμένη στη Μακρινίτσα του Πηλίου, σε ένα ορεινό χωριό, με υπέροχη φύση, κρυστάλλινα τρεχούμενα νερά, υπέροχα πλατάνια. Φυσικό ήταν η ταινία να είναι γεμάτη από υπέροχες σκηνές γυρισμένες στην ύπαιθρο του χωριού, στον σιδηροδρομικό σταθμό, στα χωράφια του, στην γραφική πλατεία του.

Και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό ατού για την ταινία, αφού μέσα απο αυτά, τα σκηνικά και τα κοστούμια, αλλά και με την βοήθεια του σκηνοθέτη Ντίνου Δημόπουλου, καταφέρνει να αποτυπώσει με εξαιρετικό ρεαλισμό την ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής. Βλέποντας με προσοχή την ταινία, είναι πραγματικά μοναδικός ο τρόπος που «περνάει» στον φακό η ατμόσφαιρα εκείνη, κάνοντας τον θεατή να νομίζει ότι είναι και ο ίδιος παρών εκεί.

Η υπόθεση της ταινίας ήταν η εξής: Η Μυρτώ Θεοδώρου (Αλίκη Βουγιουκλάκη) είναι μία όμορφη δασκάλα που διορίζεται σε ένα απομακρυσμένο χωριό, την Κρυόβρυση, λίγο πριν ξεσπάσει ο ελληνοϊταλικός πόλεμος. Η νεαρή δασκάλα είναι γεμάτη αγάπη για το λειτούργημά της, αλλά και για τους μαθητές της. Με πρωτοποριακές ιδέες στην εκπαίδευση, αποφεύγει τις τιμωρίες και το ξύλο, παρότι στην αρχή τα πιτσιρίκια σκέφτονται να της κάνουν διάφορα καψώνια.

Ωστόσο, τις μεθόδους της δεν εγκρίνουν οι γονείς των παιδιών, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα συντηρητικοί και έχουν – μάλλον φυσιολογικά για μια τόσο κλειστή ορεινή κοινωνία –, πολύ αναχρονιστικές αντιλήψεις. Έτσι, το χωριό εναντιώνεται όταν η δασκάλα συνάπτει δεσμό με τον Στέφανο (Δημήτρη Παπαμιχαήλ), γεωπόνο και γιο του προέδρου (Παντελής Ζερβός). Το ζευγάρι αποφασίζει να παντρευτεί στις 27 Οκτωβρίου 1940, στο τέλος του γλεντιού όμως, τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου ξεσπά ο πόλεμος και ο Στέφανος φεύγει για το μέτωπο.

Τα νέα που φτάνουν είναι δυσάρεστα, καθώς ο άνδρας της Μυρτώς σκοτώνεται. Τα χρόνια της Κατοχής είναι πολύ δύσκολα και η νεαρή δασκάλα αφοσιώνεται στους μαθητές της, έχοντας φύλακα – άγγελο το συνάδελφό της Άγγελο (Άγγελος Αντωνόπουλος), που έχει μετατεθεί στο χωριό για χάρη της. Με την απελευθέρωση και με τη σύμφωνη γνώμη του πεθερού της, η Μυρτώ αποδέχεται την πρόταση του Άγγελου να παντρευτούν. Ωστόσο, η ζωή πάντα κάνει τις εκπλήξεις της Ο Στέφανος δεν έχει πεθάνει, αλλά νοσηλευόνταν σε ιταλικό νοσοκομείο. Μόλις γίνεται καλύτερα, παίρνει το δρόμο του γυρισμού για την πατρίδα και το χωριό του.

Ωστόσο φτάνει σε μια δύσκολη στιγμή: Την ώρα του γάμου της Μυρτώς με τον Άγγελο. Σπεύδει στην εκκλησία και εκεί παγώνουν όλοι μόλις τον βλέπουν. Και εδώ ακολουθεί μια από τις πιο δραματικές σκηνές του ελληνικού κινηματογράφου: Η αμηχανία του πατέρα που βλέπει το γιό του γρήγορα δίνει τη θέση της στην ανείπωτη χαρά.

Η Μυρτώ μετά το πρώτο ξάφνιασμα πέφτει στην αγκαλιά του, ενώ ο Άγγελος – ίσως το πιο δραματικό πρόσωπο της ταινίας –, διακριτικά, χωρίς να πει το παραμικρό αποσύρεται απο το μυστήριο και φεύγει από την εκκλησία, αναγνωρίζοντας ότι δεν είχε πλέον θέση εκεί, ενώ δεν ήταν και δίκαιο να έχει. Έτσι, το τέλος είναι καλό.Όπως συμβαίνει σε όλες σχεδόν τις ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, έτσι και στην περίπτωση της «Δασκάλας με τα ξανθά μαλλιά» υπάρχει ένα στοιχείο που δεν είναι γνωστό:

Ο τίτλος της ταινίας είχε αποφασιστεί αρχικά να γίνει «Η Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια».

Μάλιστα, είχαν τυπωθεί μέχρι και αφίσες με αυτόν τον τίτλο, ωστόσο οι ιθύνοντες της ταινίας αναγκάστηκαν να τον αλλάξουν, λόγω νομικών θεμάτων που προέκυψαν με το σημαντικό, ομώνυμο μυθιστόρημα του Στρατή Μυριβήλη.

Το σενάριο ήταν του Λάκη Μιχαηλίδη και της Ανθής Δημοπούλου, ενώ στην ταινία συμμετείχαν ακόμα αρκετοί σημαντικοί ηθοποιοί, όπως οι Σπύρος Καλογήρου, Νότης Περιγιάλης, Λάμπρος Κοτσίρης, Φοίβος Ταξιάρχης, Θάνος Γραμμένος, Νίκος Πασχαλίδης, Αγγέλα Καζακίδου, Βάσω Βουλγαράκη, Ελένη Μαρίνου, Γιάννης Τότσικας, Νικηφόρος Χαλκιάς, Χρήστος Πότσης, Μαρίκα Μαυροπούλου, Μάγδα Λέκκα, Βιολέττα Σούλη, Γιάννης Κουνάδης, Ανδρέας Συρογιάννης, Τζέην Μαρίνου, Θανάσης Γκιόκας.

Η μουσική ήταν του Νίκου Μαμαγκάκη, η χορογραφία του Γιάννη Φλερύ και η σκηνογραφία του Μάρκου Ζέρβα.

advertisement
Back to top button