Τι σημαίνει “πεχλιβάνης” και από πού εμπνεύστηκε το τραγούδι ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου

Έχει τραγουδηθεί από χιλιάδες κόσμο σε σπίτια σε συναυλίες και οπουδήποτε αλλού.

Ο “Πεχλιβάνης” είναι ένα από τα πιο γνωστά (αν όχι το πιο γνωστό) τραγούδια που έχει γράψει και ερμηνεύσει ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ένας μοναδικός συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής, ένα γήινος καλλιτέχνης με βαθιά κοινωνική ευαισθησία ο οποίος τοποθετείται συχνά για όσα συμβαίνουν στην ελληνική κοινωνία σε κοινωνικο-πολιτικό επίπεδο.

Τα τραγούδια του εντάσσονται από το ευρύ κοινό στα “έντεχνα”. Ο ίδιος σε συνέντευξη του λέει πως δεν είναι δυνατό κάτι τέτοιο αφού ο ίδιος είναι άτεχνος. Ο πεχλιβάνης (παλαιστής στα τούρκικα) είναι ένα από τα πιο γνωστά του τραγούδια και βρίσκεται στον δίσκο “Βραχνός Προφήτης”.

Η επίσημη ηχογράφηση του τραγουδιού αρχίζει με μια εισαγωγή που προέρχεται από βραζιλιάνικο σίριαλ.

«Φαίνεται σίγουρη για τον εαυτό της και αρκετά ανεξάρτητη η Μπαγκίτα Γκαλιέγκο, ακούστε τι απάντησε όταν την ρωτήσαμε αν γνώρισε ποτέ τον φόβο. Να η απάντηση: δεν τον γνώρισα και μην με ρωτάτε για αυτό παρακαλώ είμαι ευαίσθητη σε αυτό το θέμα»

Την ιστορία του κομματιού την έχει εξιστορήσει ο ίδιος ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου σε παλαιότερη συνέντευξη του.

“Το έγραψα όταν είδα ότι οι δικοί μου ήταν αποσβολωμένοι από την τηλεόραση. Το αυτί είναι δύστροπο σαν όργανο, το μάτι όμως είναι πιο δεκτικό κι ανεκτικό. Οι δικοί μου λοιπόν κόλλησαν με αυτήν κι ιδίως με κάτι σαβούρες σαν τις βραζιλιάνικες σαπουνόπερες. Πολύ αστείο είναι να ηχογραφήσετε ατάκες από τέτοια σίριαλ, το τι πλάκα πέφτει είναι άνευ προηγουμένου. Η γιαγιά μου έχει Αλτζχαιμερ και συζητάει με τους ηθοποιούς που παίζουν. Γύρισα κάποια στιγμή – ήμουν στο στρατό κι είχα καιρό να τους δω – και μπαίνω που λέτε μέσα στο σπίτι λέω γεια, μου λένε ένα ξερό γεια και γυρίζουν στην τηλεόραση ξανά. Κάθισα και σκέφτηκα να ερχόταν ο αέρας από το βουνό να έφερνε μαζί του τα χαλίκια και τα αγκάθια από το βουνό και να τρύπωνε κάτω από την πόρτα και να τα έπαιρνε όλα μαζί του. Η τηλεόραση είναι χρήσιμη για δυο κατηγορίες πληθυσμού: για τους ανήμπορους ηλικιωμένους και για τα ζευγάρια για να μην φαίνεται η ανία που μπορεί να υπάρχει στη σχέση. Το πλέον τραγικό είναι οι γονείς να βάζουν τα παιδιά μπροστά την τηλεόραση για να τους αφήσουν ήσυχους. “

(Τα παραπάνω είναι απόσπασμα από την συνέντευξη του Θανάση Παπακωνσταντίνου στο avopolis.gr)

Τι ήταν ο Πεχλιβάνης;

Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου μιλάει για αέρα πεχλιβάνη, δηλαδή αέρα που είναι ατίθασος, ηρωϊκός, θαρραλέος, ατρόμητος.

Η λέξη είναι δανεισμένη από τους παλαιστές, που ονομαζόταν πεχλιβάνηδες, αυτούς που αλείφονται με λάδι και παλεύουν μέχρι η πλάτη του αντιπάλου να ακουμπήσει στο έδαφος.

Φοράνε χειροποίητα παντελόνια από δέρματα ζώων και η ιστορία τους ξεκινά από το 2650 π.Χ. στην Αρχαία Αίγυπτο. Αργότερα, όταν οι Πέρσες κατέλαβαν την Αίγυπτο, η πάλη με λάδι μεταφέρθηκε στο Ιράν.

Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, η πάλη με λάδι εξαπλώθηκε στα Βαλκάνια και στη Μικρά Ασία. Το 1362, όταν η Ανδριανούπολη καταλήφθηκε από τον Οθωμανό Σουλτάνο Μουράτ Α, καθιερώθηκε επίσημα ως άθλημα. Σύμφωνα με την παράδοσή, ο προφήτης Μωάμεθ είχε παλέψει με έναν άνδρα που λεγόταν Ρουκάναχ. Ο Μωάμεθ τον νίκησε και ο Ρουκάναχ πείστηκε να ασπαστεί το Ισλάμ.

Κάθε χωριό και πόλη είχε τον δικό της πρωταθλητή. Μία φορά τον χρόνο οι πρωταθλητές συγκεντρώνονταν στην πόλη Κιρκπινάρ λίγο έξω από την Ανδριανούπολη, όπου διεξάγονταν επίσημοι αγώνες.

Οι πεχλιβάνηδες προπονούνταν σε ειδικούς χώρους, που έμοιαζαν με γυμναστήρια. Οι προπονητές τους ενθάρρυναν να απέχουν από τη σεξουαλική επαφή και την υπερβολική κατανάλωση φαγητού, καθώς πίστευαν ότι μειώνουν τη σωματική δύναμη.

Το πρωτάθλημα στο Κιρκπινάρ διοργανώνεται μέχρι σήμερα και το 2010 συμπεριλήφθηκε στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Στην Ελλάδα αγώνες πάλης με λάδι οργανώνονται σε πανηγύρια στη Ροδόπη και στις Σέρρες. (Πληροφορίες fosonline.gr)

Μια νύχτα θα ‘ρθει από μακριά, βρε αμάν αμάν
αέρας Πεχλιβάνης
να μην μπορείς να κοιμηθείς, βρε αμάν αμάν
μόλις τον ανασάνεις
θα ‘χει θυμάρι στα μαλλιά, βρε αμάν αμάν
κράνα για σκουλαρίκια
και μες στο στόμα θα γυρνά, βρε αμάν αμάν
ρητορικά χαλίκια

Θα κατεβεί σαν άρχοντας, βρε αμάν αμάν
θα κατεβεί σαν λύκος
να πάρει χρώμα και ζωή, βρε αμάν αμάν
της μοναξιάς ο κήπος
τα μελισσάκια θα γυρνούν, βρε αμάν αμάν
γύρω απ’ τις πολυθρόνες
και το νερό το κρύσταλλο, βρε αμάν αμάν
θα ρέει απ’ τις οθόνες

Αέρα να ‘σαι τιμωρός, βρε αμάν αμάν
να ‘σαι και παιχνιδιάρης
κι αν βαρεθεί η ψυχούλα μου, βρε αμάν αμάν
να ‘ρθεις να μου την πάρεις
για να κοιτάει από ψηλά, βρε αμάν αμάν
του κόσμου τη ραστώνη
να ξεχαστεί σαν των βουνών, βρε αμάν αμάν
το περσινό το χιόνι

[music.net.cy] [inotos.gr]