Λούσιος: Ο ποταμός που έλουσαν οι Νύμφες τον νεογέννητο Δία
Εξαιρετικής ομορφιάς και μια υπέροχη διαδρομή!
Σύμφωνα με το μύθο στα νερά του οι Νύμφες Νέδα, Αγνώ και Θεισόα έλουσαν το νεογέννητο Δία. Από εκεί πήρε και το όνομά του, Λούσιος. Και μπορεί να μην πρόκειται για ένα από τα πιο μεγάλα ποτάμια της χώρας, αφού πρόκειται για παραπόταμο του Αλφειού, με μήκος μόλις 23 χιλιομέτρων, όμως, είναι εντυπωσιακός και σίγουρα όμορφος λόγω του τοπίου που το περιβάλει.
Οι πηγές του βρίσκονται στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, κοντά στο χωριό Καλονέρι και νοτιότερα στην περιοχή της αρχαίας Θεισόας. Στο μεγαλύτερο μέρος του ποταμού οι όχθες του «στεφανώνονται» από κοφτερούς βράχους, που δεν επιτρέπουν το πέρασμα ανάμεσά τους. Έτσι όμως δημιουργήθηκε το πανέμορφο φαράγγι του, που προστατεύεται από το υπουργείο Πολιτισμού ως «περιοχή ενιαίου αρχαιολογικού χώρου», με τη χλωρίδα και την πανίδα να συνυπάρχουν αρμονικά.
Το εντυπωσιακό φαράγγι, μήκους 15 χιλιομέτρων είναι μετά τη Δημητσάνα και το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης. Στις δύο πλευρές του βρίσκονται δύο ιστορικές μονές, η Μονή Φιλοσόφου και η Μονή Προδρόμου αναδεικνύει και τη θρησκευτική πτυχή του φυσικού αξιοθέατου της Αρκαδίας.
Η άγρια ομορφιά του φαραγγιού με τα απόκρημνα βράχια συνδυάζεται με πλούσια βλάστηση που γοητεύει τον επισκέπτη- το ποτάμι ενδείκνυται για διάφορα σπορ στο νερό ή στις όχθες του. Ανατολικά και βόρεια, τα έλατα αποτελούν απόληξη του δάσους του Μαινάλου.
Ι. Μ. ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ & ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΑΡΚΑΔΙΑΣ – ΤΟΠΟΘΕΣΊΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΊΑ.
Νότια της Δημητσάνας στην Αρκαδία, σε μια χαράδρα όπου διαρρέει ο περίφημος Λούσιος ποταμός, βρίσκεται μια από τις ιστορικότερες μονές της Πελοποννήσου και όλης της Ελλάδας, η Ιερά Μονή της Παναγίας του Φιλοσόφου.
Η παλιά μονή είναι κτίσμα του 963 μ.Χ. και ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Λαμπαρδόπουλο, φιλόσοφο και γραμματέατου Αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά. Σήμερα από την παλιά μονή διατηρείται ένα εκκλησάκι βυζαντινής τεχνοτροπίας του 10ου αιώνα με τις τοιχογραφίες του.
Από την ιδιότητα του ιδρυτή της, η μονή πήρε και την ονομασία της ως «Φιλοσόφου». Κοντά στα ερείπια της παλιάς μονής (συνδέεται με μονοπάτι) βρίσκεται η Νέα Μονή Φιλοσόφου που υπάρχει από το 17ο αιώνα. Σώζεται το Καθολικό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (που εορτάζει στην Απόδοση της εορτής στις 23 Αυγούστου), το οποίο είναι βυζαντινής τεχνοτροπίας με πλούσια εικονογράφηση. Σήμερα υπάρχει μόνιμα ένας μοναχός.
Η νέα μονή, σε μεγάλο βαθμό ανακαινισμένη, λειτουργεί μαζί με την παλιά μονή ως μετόχι της μονής Τιμίου Προδρόμου, η οποία επίσης βρίσκεται στον Λούσιο. Σε όλο το νότιο μήκος της χαράδρας του Λούσιου ποταμού υπήρχαν σπηλιές και σειρά ασκηταριών που καταστράφηκαν από τις επιδρομές των Σλάβων τον 7ο και 8ο αιώνα.
Η περιοχή αναδείχτηκε σε κέντρο παιδείας και πνευματικής καλλιέργειας την περίοδο της τουρκοκρατίας όπου λειτουργούσε και Κρυφό Σχολειό. Εβδομήντα (70) αρχιερείς και επτά Πατριάρχες μαθήτευσαν στη σχολή της Δημητσάνας, μεταξύ αυτών και ο καταγόμενος από τη Δημητσάνα Πατριάρχης Άγιος Γρηγόριος ο Ε’. Το 1955 η μονή χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο και από το 1992 άρχισε να συντηρείται και να ανακαινίζεται με την επίβλεψη του Υπουργείου Πολιτισμού.