Ζώντας με οκτώ άλογα που έσωσε από άθλιες συνθήκες διαβίωσης, μία νέα γυναίκα στη βόρεια Εύβοια προσπαθεί να χτίσει μια νέα σχέση μαζί τους, μακριά από την κακοποίηση και εκμετάλλευση που υφίστανται
«Προσπαθώ να μη γκρινιάζω, μου λείπουν όμως τα πάντα από την Αθήνα. Μου λείπουν οι φίλοι μου, το σινεμά, το άθλημα που έκανα. Είναι πολύ κουραστικό να ζεις σ’ ένα τροχόσπιτο χωρίς ρεύμα με οχτώ άλογα» μου εξηγεί η Νάνσυ, αποδομώντας το φαντασιακό του ανθρώπου που αποχωρίζεται τις τόσο μισητές και συνάμα οικείες πολυκατοικίες της πρωτεύουσας μόνο για τις ανάγκες ενός ολιγοήμερου ταξιδιού αλλά δεν παύει να εξυμνεί τα πλεονεκτήματα της ζωής στη φύση. Η Νάνσυ τα ξέρει αυτά. Τα χαίρεται κάθε λεπτό. Πάνε πακέτο όμως με τα ζόρια μιας καθημερινότητας που έχει διαγράψει από το λεξιλόγιο της κάθε έννοια αστικής άνεσης, όπως η τηλεόραση ή το wifi. Δεν ήταν επιθυμία, ούτε από ανάγκη, αλλά μια επιλογή που έκανε το 2011 για χάρη των οχτώ σημερινών της συγκατοίκων.
Όλα ξεκίνησαν πριν μερικά χρόνια όταν ο ιππικός όμιλος της Αγίας Άννας στην Εύβοια χρειαζόταν βοηθό εκπαιδεύτρια. Η Νάνσυ Κουρέλλου, που ως καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής είχε ως ειδικότητα την ιππασία και είχε ασχοληθεί εθελοντικά με το πρόγραμμα θεραπευτικής ιππασίας στο Γουδί, πήγε να εργαστεί για ένα διάστημα στη συγκεκριμένη θέση και μετά επέστρεψε στην Αθήνα. Σταδιακά η ιδιοκτησία άρχισε να μην ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της, ορισμένα άλογα πέθαναν και τα υπόλοιπα ήταν υποσιτισμένα και με πολλά προβλήματα μέχρι που τελικά έγινε έξωση και τα άλογα εγκαταλείφθηκαν. Η Νάνσυ πήρε μια βαθιά ανάσα κι αποφάσισε να αφήσει μια αρκετά ενεργή καθημερινότητα που είχε στην Αθήνα ως προπονήτρια στίβου στις ακαδημίες του Παναθηναϊκού, αθλήτρια χόκεϋ στην εθνική ομάδα και μέλος του σωματείου Φίλοι των Ζώων Ηρακλείου Αττικής και να πάει να ζήσει μαζί τους αναλαμβάνοντας τη φροντίδα τους.
Βρήκε τα έξι άλογα που είχαν απομείνει από τον ιππικό όμιλο σε άσχημη κατάσταση. Δεν είχαν τραφεί σωστά, πολλά υπέφεραν από κολικούς, είχαν σοβαρές αλλεργίες και πολλές φοβίες. Στην παρέα τους προστέθηκαν άλλα δύο άλογα. Ο Αρίστος , ένα παλιό ιπποδρομιακό άλογο που μετά την ηλικία των πέντε ετών τον αγόρασε ένας ιδιοκτήτης, ο οποίος δεν τον φρόντιζε σωστά και, όταν έπαθε ενδονυχίτιδα, τον παράτησε. Η Νάνσυ ειδοποιήθηκε ότι ήταν ταλαιπωρημένο και παρατημένο και πήγε να το δει. «Ήταν κοκαλιάρικο, χωρίς μαλλιά, με σάπιες οπλές και άπειρες κατακλίσεις σε όλο του το σώμα. Τα μάτια του ήταν πολύ τρομαγμένα, σα να φλέρταρε καθημερινά με το θάνατο. Οι κτηνίατροι που το είδαν με αποθάρρυναν, μου είπαν ότι έπρεπε να πάει για ευθανασία. Αποφάσισα να το πάρω και να προσπαθήσω να το σώσω» μου λέει.
Ο ιδιοκτήτης του αλόγου «μου είπε ότι θα τη δώσει για κρέας, για 250 ευρώ… μου φάνηκε ανήκουστο αυτό και αποφάσισα να την πάρω»
Ακολούθησε η Φωτούλα, ένα άλογο δύο ετών που είχε αποχωριστεί από δύο μηνών τη μάνα του. Την αγόρασε κάποιος και την έβαλε στο γκαράζ ενός συνεργείου φορτηγών – αυτοκινήτων. Η Φωτούλα δεν είχε συναναστραφεί ποτέ άλλα άλογα και είχε αναπτύξει ένστικτα σκύλου–φύλακα. Ο ιδιοκτήτης ήθελε να την πουλήσει αλλά κανείς δεν την έπαιρνε. «Με πήρε τηλέφωνο και μου είπε ότι θα τη δώσει για κρέας, για 250 ευρώ… μου φάνηκε ανήκουστο αυτό και αποφάσισα να την πάρω».
Σήμερα η ίδια και τα άλογα μετά από αρκετές ταλαιπωρίες ζουν σ’ ένα προικισμένο μέρος που τους έχει παραχωρηθεί μ’ ένα μικρό ενοίκιο. Σε μια πευκόφυτη έκταση 17 στρεμμάτων στη Βόρεια Εύβοια, χωρίς φασαρία και αυτοκίνητα, δίπλα στη θάλασσα. Η Νάνσυ, μ’ ένα αυστηρό πρόγραμμα που ξεκινάει στις 7 το πρωί, τα ταΐζει, καθαρίζει το χώρο, τα περιποιείται, τους χορηγεί τις θεραπείες τους, τα εκπαιδεύει και μέσα από αυτή τη διαδικασία απόλυτης αφοσίωσης και αγάπης, αυτά έχουν αποκαταστήσει το δεσμό τους με τη ζωή. Δε θυμίζουν σε τίποτα τα καχεκτικά και τρομαγμένα πλάσματα του 2011. Η όψη τους έχει μεταμορφωθεί πλήρως στα περήφανα ζώα των παιδικών μας παραμυθιών και των εξωτικών ντοκιμαντέρ.
Ζουν σαν αγέλη με μια ξεχωριστή οργάνωση της κοινωνικής τους ζωής που τρέχουν, παίζουν, μαλώνουν, ερωτεύονται και προσπαθούν τα διώξουν από το σώμα και τη μνήμη τους την εμπειρία της κακοποίησης. Ο Αρίστος κουτσαίνει ακόμα αλλά τα υπόλοιπα άλογα κοντοστέκουν στο τρέξιμο και τον περιμένουν κι η Φωτούλα–που η Νάνσυ τη θυμάται σ’ εκείνο το απαίσιο γκαράζ ως ένα από τα πιο άσχημα άλογα που είχε δει–έχει γίνει μια κούκλα, περίεργη για τα πάντα και σκανδαλιάρα που θέλει αρκετή υπομονή κι εκπαίδευση ακόμα για να αποβάλλει πλήρως την επιθετικότητα της. Την πολύχρωμη συντροφιά της Αγίας Άννας συμπληρώνουν 11 σκυλιά (τα περισσότερα αδέσποτα που τα μάζεψε), δύο κότες κι ένας κόκορας (που έσωσε από εκτροφείο), τέσσερις πάπιες και μια γάτα.
Για τη Νάνσυ βέβαια όλο αυτό δεν είναι χωρίς κόστος, σωματικό, ψυχικό και οικονομικό. Καταρχήν η ίδια χρειάστηκε να αναπροσαρμόσει πλήρως τη ζωή της, ξεπερνώντας τις συνήθειες της και ζώντας σ’ ένα τροχόσπιτο που απέκτησε πρόσβαση σε πόσιμο νερό πριν λίγους μήνες και χωρίς ρεύμα. Το καθένα από τα άλογα ζυγίζει περίπου 600 κιλά και είναι αρκετά κοπιαστικό για μια νέα γυναίκα 40 ετών να τα φροντίζει καθημερινά. Επιπλέον η σωστή συντήρηση τους είναι αρκετά ακριβή, αφού μόνο για να τραφεί το καθένα απαιτούνται περίπου 1000 ευρώ ετησίως. «Κοίτα κι εδώ μπορείς να έχεις ποιότητα ζωής αλλά υπάρχει μυϊκή κόπωση και άγχος. Θα’χω λεφτά αύριο να πάρω τροφές και να κάνω τις θεραπείες; Ευτυχώς, όμως, πάντα κάτι γίνεται» εξομολογείται σε μια αλληλουχία στρες και ανακούφισης.
Όταν πρωτοπήγε στο χωριό ο κόσμος ήταν καχύποπτος και εξαιτίας του κακού προηγούμενου με τον παλιό ιδιοκτήτη αλλά και λόγω της βαθιά χρηστικής αντίληψης που έχουν οι άνθρωποι στην ελληνική επαρχία για τα ζώα. Σταδιακά όμως εξοικειώθηκαν. Πλέον όλο και περισσότεροι ντόπιοι έρχονται να τα μάθουν, να τα χαϊδέψουν και να βοηθήσουν σε διάφορες ανάγκες. Φτιάχτηκε το σωματείο Rancheros αδέσποτων αλόγων και μέσω αυτού κάθε χρόνο εκδίδεται ένα ημερολόγιο για την οικονομική ενίσχυση των αλόγων, γίνεται προσπάθεια να βρεθούν «ανάδοχοι γονείς» που θα αναλάβουν το κόστος διατροφής ή θεραπείας για κάποιο άλογο και κυρίως υπάρχει φιλοδοξία να καλούνται σχολεία για εκπαιδευτικές εκδρομές για να μαθαίνουν τα παιδιά για τις ανάγκες και τα δικαιώματα των ζώων. Τα καλοκαίρια τρία από τα άλογα πραγματοποιούν τουριστικούς περιπάτους.
Μια νέα σχέση με τα άλογα
Το υπόδειγμα που προσπαθεί να χτίσει η Νάνσυ στην Εύβοια βρίσκεται ακριβώς στον αντίποδα μιας ευρέως διαδεδομένης κουλτούρας κακοποίησης των αλόγων. Όταν πριν δύο χρόνια ξέσπασε το διατροφικό σκάνδαλο με το αλογίσιο κρέας, η Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία προσπάθησε να αναδείξει ορισμένες πτυχές αυτής της κακοποίησης. Με εκτενή της ανακοίνωση έκανε αναφορά στην εκμετάλλευση και την καταπόνηση που υφίστανται τα ιπποδρομιακά άλογα, στη τάση εγκατάλειψης των τραυματισμένων και γέρικων αλόγων στις επαρχιακές και απομονωμένες περιοχές, αλλά και στις αγέλες άγριων αλόγων που αποδεκατίζονται από ασυνείδητους με αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις ο πληθυσμός τους να έχει μειωθεί έως και 90%.
«Υπάρχει μυϊκή κόπωση και άγχος. Θα’χω λεφτά αύριο να πάρω τροφές και να κάνω τις θεραπείες; Ευτυχώς, όμως, πάντα κάτι γίνεται»
Η θεματική ομάδα για την Προστασία των Ζώων των Οικολόγων Πρασίνων έχει φέρει στο φως καταγγελίες που αποτελούν κοινό αλλά ανεξερεύνητο από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς μυστικό, για μεταφορές ιπποειδών σε άθλιες συνθήκες στην Ιταλία με σκοπό τη σφαγή αλλά και «για κυκλώματα που κλέβουν άγρια ζώα ή αγοράζουν γερασμένα ιπποειδή και τα μεταπωλούν σε εγχώρια σφαγεία για να προωθηθεί το κρέας τους στην αγορά, με διαφορετική σήμανση, ως κρέας άλλου είδους ζώου». Το σκάνδαλο ξεθύμανε με ορισμένες συλλήψεις διεθνώς και τίποτα από όλα αυτά δεν έχει διερευνηθεί. Τα άλογα εξακολουθούν να εγκαταλείπονται αβοήθητα όταν κριθούν ανεπιθύμητα ή «πέσει» η οικονομική τους αξία και άλλα γίνονται αντικείμενα ενός ανήθικου παρεμπορίου.
Η Νάνσυ έχοντας μεγαλώσει σε μια φιλοζωική οικογένεια αποστρέφεται πλήρως τις εργαλειακές αντιλήψεις για τα ζώα και στέκεται στο μεγαλείο και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Όταν τη ρώτησα τι ονειρεύεται για το μέλλον, μου απάντησε ως εξής: «θα θελα να βρω έναν μόνιμο χώρο για να υπάρχει ένα σταθερό σύστημα φροντίδας και να προσπαθήσω μ’ έναν σωστό τρόπο να φτιάξω προγράμματα θεραπευτικής ιππασίας, να βοηθήσω τον κόσμο να καταλάβει πόσο υπέροχα ζώα είναι». Και μετά αποχαιρετιστήκαμε. Εγώ γύρισα στο λάπτοπ μου κι η Νάνσυ στα άλογα, την τοπική ομάδα χόκεϋ που προσπαθεί να φτιάξει στην Εύβοια και τα κυριακάτικα ντέρμπι του Ολυμπιακού, αποδεικνύοντας ότι η θέληση είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας της ανθρώπινης ύπαρξης.
Info: Rancheros στο Facebook: https://www.facebook.com/rancherosfarm email: rancheros2015@gmail.com