Ο δήμαρχος της Μήλου που αρνήθηκε να πληρώσει εισιτήριο στο Λούβρο, ετοιμάζεται να φέρει την Αφροδίτη πίσω στο νησί της
Η αντίδραση των Γάλλων, το αίτημα στη Κομισιόν και το σπίτι που της ετοιμάζει
«Ο τρόπος με τον οποίο σε κοιτάζει, πέρα ότι την ερωτεύεσαι, είναι σαν να σου λέει “κάνε κάτι να με πάρεις πίσω”». Έτσι περιγράφει ο δήμαρχος της Μήλου Γεράσιμος Δαμουλάκης στο newsbeast πώς ένιωσε όταν αντίκρισε το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου στο Μουσείο του Λούβρου.
Η Αφροδίτη της Μήλου, ίσως ένα από τα διασημότερα αρχαία ελληνικά γλυπτά παγκοσμίως, φυλάσσεται σήμερα στο Μουσείο του Λούβρου και αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα εκθέματά του. Θεωρείται ένα καταπληκτικό έργο της ελληνιστικής τέχνης, συνδυάζοντας αρμονικά τη γυναικεία ομορφιά και θηλυκότητα.
«Όταν πήγα στη Γαλλία, ως δήμαρχος πια, επισκέφθηκα στο Μουσείο του Λούβρου. Τους εξήγησα ότι δεν έρχομαι για να πληρώσω και να δω τα εκθέματα του μουσείου. Έρχομαι να δω εάν πράγματι αυτό το μοναδικό άγαλμα, το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου, το φυλάτε καλά έως ότου ξεκινήσω τη διαδικασία να έρθω να το πάρω πίσω. Πράγματι έγινε εκεί μια βαβούρα αλλά τελικά και εμένα και όσους ήταν μαζί μου μας άφησαν να πάμε στο άγαλμα με συνοδεία πάντα, αν και τους εξήγησα ότι δεν πρέπει να έχουν συνοδεία σε εμένα αλλά θα έπρεπε να είμαι εγώ συνοδεία σε αυτούς μην τυχόν και του κάνουν καμιά ζημιά» θυμάται ο κ. Γεράσιμος Δαμουλάκης.
Φαίνεται όμως ότι δεν είναι ο μοναδικός που αισθάνθηκε κάτι τέτοιο όταν αντίκρισε αυτό το μοναδικής ομορφιάς άγαλμα, την «ξενιτεμένη θεά μας» όπως συνηθίζει να την αποκαλεί.
«Πριν δύο μέρες μίλαγα με τον αρχιερατικό επίτροπο της Μήλου και μου είπε ότι όταν πήγε εκδρομή μία ομάδα Μηλίων στο Λούβρο, και ζήτησε κι αυτός να μην πληρώσει για να δει την Αφροδίτη, οι Γάλλοι του είπαν εντάξει μην πληρώνεις για να την δεις. Όταν την είδε μου είπε “ήταν σαν να μου έλεγε Παπά κάνε κάτι να με πάρεις πίσω”» λέει ο δήμαρχος του νησιού με καταγωγή από τα Σφακιά και συνεχίζει:
«Δεν σας κρύβω ότι την μέρα που έσκασε η βόμβα έξω από το Μουσείο του Λούβρου κινητοποιηθήκαμε μην τυχόν έχει πάθει τίποτα η δικιά μας η Αφροδίτη, η ξενιτεμένη θεά μας.
Και η αντιδήμαρχος όταν την είδε αισθάνθηκε ότι του έλεγε “καλή η φιλοξενία αλλά όχι τόσο καλή όσο είναι η ζεστασιά της πατρίδας… βρείτε τρόπο να με γυρίσετε πίσω”. Βλέπετε λοιπόν ότι όποιος την βλέπει δημιουργείται ένας διάλογος που καταλήγει στο “βρείτε τον τρόπο να με γυρίσετε πίσω”.
Αυτό είναι το πρώτο και ισχυρό κίνητρο. Το δεύτερο είναι ότι η προσπάθεια αυτή μόνο ουτοπιστής θα μπορούσε να πει ότι είναι εύκολη. Είναι πάρα πολύ δύσκολη αλλά εάν είναι καλά τεκμηριωμένη κι αν η Ελλάδα είναι χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορέσουμε αυτό να το πετύχουμε».
Καμπάνια για 1.000.000 υπογραφές και αίτημα στην Κομισιόν
Ο Γεράσιμος Δαμουλάκης, δήμαρχος του νησιού, έβαλε έναν μεγαλεπήβολο στόχο: να επιστρέψει η Αφροδίτη της Μήλου στη γενέτειρά της.
Έτσι η δημοτική αρχή του νησιού ξεκινά μία καμπάνια για να επιστρέψει το περίφημο άγαλμα, με απώτερο στόχο τη συλλογή 1.000.000 υπογραφών. Η «εκκίνηση» θα δοθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο τον Ιούνιο σε αυτό το πανέμορφο νησί των Κυκλάδων.
Από τη στιγμή που θα συγκεντρωθούν οι απαραίτητες υπογραφές, θα υποβληθούν μαζί με το σχετικό αίτημα στην Κομισιόν, όπως επίσης και στην Διοίκηση του Μουσείου, προκειμένου να επιστρέψει η «ξενιτεμένη Αφροδίτη», που βρίσκεται σε γαλλικό έδαφος από το 1820.
«Μία ομάδα νομικών έχουν αποφασίσει ότι δεν πρέπει να πάμε με δικαστήριο να την πάρουμε αλλά μπορούμε να την πάρουμε με πολιτική απόφαση για αυτό και θα συγκεντρώσουμε 1.000.000 υπογραφές, ως μίνιμουμ 1.000.000. Η Ευρώπη ζητάει ως μάξιμουμ το 1.000.000, εμείς θεωρούμε ως μίνιμουμ το 1.000.000 προκειμένου να ζητήσουμε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να το βάλει ως θέμα στην Ολομέλειά του που εκεί πάρα πολλοί, με τους οποίους έχω μιλήσει, θα υποστηρίξουν την πρόταση της Ελλάδας και της Μήλου για το θέμα της Αφροδίτης. Αυτό είναι και το σημαντικό στοιχείο ότι πλέον θα έχουμε μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που θα λέει ότι η Αφροδίτη της Μήλου, κάτι το οποίο ποτέ δεν έχει μπει σε αμφισβήτηση, ανήκει στη Μήλο και πρέπει να γυρίσει στη Μήλο» λέει ο κ. Δαμουλάκης.
Η ιστορία του αγάλματος
Όταν πατάς το πόδι σου στη Μήλο, έχεις την αίσθηση πως συναντάς όλη την ομορφιά της Αφροδίτης ζωγραφισμένη παντού, χωρίς εκείνη όμως να είναι εκεί.
Το άγαλμα βρισκόταν στην είσοδο του αρχαίου σταδίου της Μήλου το οποίο ήταν μέσα από τα τείχη της αρχαίας πόλης. Ήταν μαζί με τον Ποσειδώνα, από τη μία πλευρά η Αφροδίτη και από την άλλη ο Ποσειδώνας. Ο Ποσειδώνας είναι στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Η σύντομη ιστορία, θέλει το άγαλμα να εντοπίζεται την άνοιξη του 1820, στο νησί της Μήλου από έναν Έλληνα χωρικό τον Γεώργιο ή Θεόδωρο Κεντρωτά, ο οποίος αποτυγχάνει να κρύψει την ανακάλυψη του από μία ομάδα Γάλλων ναυτικών που κάνουν ανασκαφές στο νησί. Ο αξιωματικός του γαλλικού ναυτικού Olivier Voutier, ο οποίος είναι και αρχαιολόγος, αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για έργο μεγάλης αξίας. Το βρίσκει ο συγκεκριμένος και αρχίζει μία προσπάθεια να το πάρει.
«Το παίρνει και ταλαιπωρείται το άγαλμα» μας εξηγεί ο Δήμαρχος του Μήλου, «μέχρι να φτάσει στη Γαλλία. Το παίρνουν από τη Μήλο, μένει μέσα σε ένα καΐκι για κάποιο διάστημα, πάει στον Πειραιά, σκοτώνονται εκεί οι άνθρωποι που δεν θέλουν να το αφήσουν να φύγει και τελικά με το γαλλικό πλοίο φτάνει στη Γαλλία. Εδώ μπαίνει και το ισχυρό επιχείρημα από τους νομικούς, χωρίς όμως να το διεκδικούμε νομικά, ότι έχουμε μία πολεμική πράξη, γιατί είμαστε σε περίοδο πολέμου, με αξιωματικό Γάλλο και μεταφορά του αγάλματος με πολεμικό πλοίο. Δεν έχουμε εμπορική πράξη, πόσο κάνει το αγοράζω, το βάζω σε ένα πλοίο της γραμμής το ναυλώνω και το πάω είναι όλα κάτω από ένα πολεμικό πέπλο.
Αυτό είναι λοιπόν το ισχυρό επιχείρημα ότι δεν υπάρχει αυτό το επιχείρημα ότι το αγοράσανε δεν υφίσταται και είναι ξεκάθαρο ότι το έχουν πάρει και βίαια».
Τον ρωτάμε εάν αισιοδοξεί ότι όλα θα πάνε καλά. «Θα σας πω κάτι για να σας δείξω πόσο επίμονος είμαι. Το ’58 που ήμουν αγέννητος βάλανε ένα θεμέλιο λίθο στις κατακόμβες για να γίνει ένα μικρό εκκλησάκι των Αγίων Πάντων. Το 2011 πριν γίνω δήμαρχος, ήμουν πρόεδρος του σωματείου ξενοδόχων, είχα ξεκινήσει μία προσπάθεια με τον Μακαριστό Χριστόδουλο και ξέρετε πότε πήρα την άδεια για να φτιάξω το εκκλησάκι; Πριν δύο βδομάδες.
Εγώ δεν είμαι της λογικής ότι αύριο το πρωί το κάνω, όταν ξέρω τι σημαίνει ελληνική γραφειοκρατία, ευρωπαϊκή κλπ.
Ξέρω όμως ότι μπορεί κάθε πρωί να βάζεις ένα καινούριο στοιχείο και κάποια στιγμή θα υπάρξουν κι άλλα άτομα, γιατί αλλάζουν τα αυτιά, που θα καταλάβουν και θα βοηθήσουν την προσπάθεια αυτή» λέει.
Το σπίτι της Αφροδίτης
Τι απαντά στους επικριτές του, που υποστηρίζουν ότι είναι προτιμότερο το άγαλμα να εκτίθεται στο Λούβρο παρά στο νησί της Μήλου γιατί «στη Μήλο δεν έχετε πού να το τοποθετήσετε και με το να είναι στο Λούβρο κάνει καλό στον τουρισμό σας γιατί το βλέπουν περισσότερα μάτια;»
«Παρότι το αρχαιολογικό μας μουσείο, είναι ένα έργο του Τσίλλερ, το οποίο είναι του Δήμου και το έχουμε παραχωρήσει στο υπουργείο Πολιτισμού, είναι ένα καταπληκτικό μουσείο και κτίριο, ξεκινήσαμε και φτιάχνουμε ένα πολύ παλιό ιστορικό κτίριο πάλι στην Πλάκα, στην πρωτεύουσα του νησιού, το ιστορικό κτίριο Θηλέων, εκεί όπου πηγαίνανε τα κορίτσια της Μήλου. Είναι στο στάδιο ολοκλήρωσης και αποφάσισε το δημοτικό συμβούλιο μετά από εισήγησή μου να είναι αυτό “το σπίτι της Αφροδίτης”.
Αυτό το λύσαμε. Όσο για το δεύτερο είπαμε πολύ απλά “εμείς θα έχουμε το original και εσείς θα έχετε ένα εξαιρετικό αντίγραφο το οποίο θα μπορεί ο καθένας εκεί να μέσα από το μουσείο σας να δει τι είναι αυτό το μοναδικό άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου”».
Όσο για το αν βλέπει ομοιότητες με την διαμάχη για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ο κ. Γεράσιμος Δαμουλάκης απαντά: «Δε θα ήμουν ειλικρινής εάν θα δεν έλεγα ότι αποτελεί έμπνευσή μου η προσπάθεια που έκανε η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη. Σας λέω όμως το εξής. Στην περίπτωση των Γλυπτών του Παρθενώνα έχουμε εμπορική πράξη, ένας άνθρωπος, ένας αρχαιολόγος, ένας κλέφτης καλύτερα παίρνει τα Γλυπτά και τα πάει στην Αγγλία. Αυτό είναι μία πράξη εμπορική ακόμα κι αν πλήρωσε. Εδώ έχουμε πολεμική πράξη, είναι περίοδος πολέμου. Και στις δύο περιπτώσεις είναι επαναπατρισμός αλλά διαφέρουν οι δύο περιπτώσεις στα σημεία».