Τάρπον Σπρινγκς: Το ελληνικό χωριό των Ηνωμένων Πολιτειών
Το Tarpon Springs είναι μία παραθαλάσσια πόλη των ΗΠΑ, η οποία βρίσκεται στην κομητεία Pinellas της Φλόριντα. Στην απογραφή του 2000 είχε 21.003 κατοίκους, και το 2004 σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία των ΗΠΑ είχε πληθυσμό 22.554 κατοίκους. Το Tarpon Springs είναι γνωστό από την σημαντική παρουσία Ελληνοαμερικανών, η οποία είναι πιο έντονη από οποιαδήποτε άλλη πόλη των ΗΠΑ. Το 11,8% του συνολικού πληθυσμού αυτοπροσδιορίστηκαν ως Έλληνες, ενώ το 8,87% ανέφερε ότι μιλάει Ελληνικά στο σπίτι.
Η περιοχή, που αποτελείται από μια σειρά κολπίσκων στον κόλπο του Μεξικού, τράβηξε το ενδιαφέρον για πρώτη φορά το 1876 ως τόπος χειμερινής κατοικίας. Κάποιοι από τους πρώτους επισκέπτες που έρχονταν, παρατήρησαν τα ψάρια της περιοχής, που υπήρχαν σε αφθονία, να πηδούν πάνω από τα νερά και έτσι ονόμασαν την τοποθεσία Tarpon Springs.
Οι πρώτοι Έλληνες μετανάστες έφτασαν στην πόλη κατά τη δεκαετία του 1880, για να εργαστούν ως δύτες σπογγαλιείας. Το 1905 ο Γιάννης Κόκκορης παρουσίασε την τεχνική της συλλογής σπόγγων στο Tarpon Springs. Ο Κόκκορης έφερε σπογγαλιείς από τα Δωδεκάνησα και τη Χάλκη, με αποτέλεσμα ως το 1930 να δημιουργηθεί μια ανθούσα βιομηχανία σπόγγων στην πόλη, η οποία απέφερε εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο.
Το 1947 έφτασε και σε αυτή την πλευρά του κόλπου του Μεξικού η επιδημία της κόκκινης άλγης, που κατέστρεψε τους βιότοπους των σπόγγων. Τότε, μην έχοντας άλλη επιλογή, οι σπογγαλιείς έγιναν ψαράδες και ναυτικοί για να ζήσουν. Η πόλη σταδιακά μετέτρεψε τις σπογγαλιευτικές δραστηριότητες σε τουριστική ατραξιόν. Η αποβάθρα των σπογγαλιέων τώρα έχει κυρίως μαγαζιά αναμνηστικών, εστιατόρια και μουσεία που αναδεικνύουν τη σπογγαλιευτικό παρελθόν του Τάρπον Σπρινγκς. Πωλούνται και σπόγγοι αλλά οι περισσότεροι εισάγονται από άλλα μέρη.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 έγινε μια σοβαρή προσπάθεια να αναβιώσει η σπογγαλιεία στην περιοχή από τον επιχειρηματία Τζορτζ Μπιλίρη, η οποία έφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Μάλιστα το φθινόπωρο του 2007 σημειώθηκε νέο ρεκόρ συλλογής σπόγγων από μια βάρκα. Έτσι η βιομηχανία του σπόγγου παραμένει ενεργή στο Tarpon Springs μέχρι σήμερα.
Ο νυν Δήμαρχος του Tarpon Springs είναι ο κ. Κρις Αλαχούζος, που γεννήθηκε στην Κάλυμνο και μετανάστευσε μαζί με τον πατέρα του στις ΗΠΑ όταν ήταν μόλις 14 ετών.
Στο επίκεντρο της πολιτιστικής και θρησκευτικής ζωής του Tarpon Springs βρίσκεται ο καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου, στον οποίο ανήκουν περίπου 800 οικογένειες. H πιο διάσημη θρησκευτική γιορτή είναι αυτή των Θεοφανείων, στις 6 Ιανουαρίου, κατά την οποία τελείται ο αγιασμός των υδάτων και των καϊκιών. Πρόκειται για μια τελετή που έχει τις ρίζες της την εποχή που ακόμα ανθούσε η σπογγαλιεία και οι αλιείς προσεύχονταν για τη βοήθεια του Θεού στο επικίνδυνο επάγγελμα που ασκούσαν.
Ο εορτασμός προσελκύει πλήθος Ελληνοαμερικανών από όλες τις Πολιτείες, με αποτέλεσμα την ημέρα αυτή να τριπλασιάζεται ο πληθυσμός της πόλης. Συνήθως, τον αγιασμό τελεί ο μητροπολίτης της Ατλάντα ενώ μερικές φορές συμμετέχει ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής. Η τελετή γίνεται όπως στην Ελλάδα, με τον ιερέα να πετά έναν ξύλινο σταυρό στη θάλασσα και κολυμβητές να βουτάνε για να τον πιάσουν. Όποιος το καταφέρει έχει την ευλογία του για το επόμενο έτος. Μετά τον αγιασμό, ο εορτασμός μεταφέρεται στην προκυμαία, όπου διεξάγονται μουσικές εκδηλώσεις, ενώ ακολουθεί γεύμα και γλέντι.
Το 2006, εορτάστηκαν τα 100 χρόνια από την καθιέρωση του αγιασμού στο Tarpon Springs και στην επέτειο μετείχε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος, τιμώντας έτσι την ιστορική ελληνορθόδοξη κοινότητα των ΗΠΑ.
Το 2007 και το 2008 το Tarpon Springs αδελφοποιήθηκε με την Κάλυμνο, τη Χάλκη, τη Σύμη και την Λάρνακα της Κύπρου, τιμώντας τους ιστορικούς δεσμούς που το συνδέουν με τους Έλληνες και τους Κύπριους.
Αξιοθέατα του Tarpon Springs με ιστορικό ενδιαφέρον, τα οποία αναφέρονται στον επίσημο κατάλογο ιστορικών τόπων των ΗΠΑ είναι το Safford House, το παλιό Δημαρχείο (Old Tarpon Springs City Hall), το παλιό γυμνάσιο (Old Tarpon Springs High School) και η ιστορική περιοχή της πόλης (Tarpon Springs Historic District).
Επίσης, καταστήματα επεξεργασίας σπόγγων αναγνωρισμένα ως μουσειακοί χώροι είναι τα E.R. Meres Sponge Packing House, N.G. Arfaras Sponge Packing House και το Κατάστημα Επεξεργασίας Σπόγγων του Ν.Τζ. Αρφαρά που λειτουργεί ακόμα και χρησιμοποιείται από την εταιρία του Τζορτζ Μπιλίρη «George Biliris Sponge Merchant International».
Ακόμη, πέντε σπογγαλιευτικά πλοία τα οποία διατηρούνται ως αξιοθέατα είναι το Δούκισσα (Duchess), το Γεώργιος Ν. Κρητικός (George N. Cretekos), το Ν. Κ. Σύμη (N. K. Symi), το Άγ. Νικόλαος ΙΙΙ (St. Nicholas III) και το Άγ. Νικόλαος VI (St. Nicholas VI)
Το 2014 η ελληνική συνοικία του Tarpon Springs, που ήταν κέντρο εμπορίου για τους πρώτους Έλληνες μετανάστες από τις αρχές του 20ου αιώνα, ανακηρύχθηκε «Παραδοσιακή Πολιτιστική Περιουσία» και είναι η πρώτη περιοχή στη Φλόριντα που κερδίζει αυτή τη διάκριση.
Το καθεστώς της παραδοσιακής πολιτιστικής περιουσίας δόθηκε μετά από απόφαση της υπηρεσίας Εθνικού Πάρκου (National Park Service) και πρακτικά σημαίνει ότι θα δοθούν κίνητρα στους κατοίκους να ανακαινίσουν τα σπίτια τους σύμφωνα με την παραδοσιακή τους αρχιτεκτονική.
Το Tarpon Springs, είναι αναμφίβολα μία από τις σημαντικότερες περιοχές που αναπτύχθηκε από Έλληνες στην Αμερική, και πέρα από τα σύνορα της πατρίδας μας γενικότερα.
Η πλούσια κληρονομιά των σφουγγαράδων έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό τουριστικό αξιοθέατο και τα τελευταία χρόνια το Tarpon Springs είναι πόλος έλξης για χιλιάδες τουρίστες που σπεύδουν να δουν τα σφουγγάρια, να μάθουν την ιστορία του τόπου μέσα από τις θρυλικές ιστορίες των σφουγγαράδων και να περπατήσουν στους δρόμους των «αμερικανικών Δωδεκανήσων», ενός ελληνικού χωριού της Φλόριντα.