Τάσος Λειβαδίτης: Πολύ πριν σε συναντήσω, εγώ σε περίμενα

O Τάσος Λειβαδίτης, αγωνιστής, ρομαντικός, υπερβατικός, αισιόδοξος, κατάφερε να διεισδύσει όσο λίγοι ποιητές στην ψυχή των Ελλήνων.

Ναι αγαπημένη μου.
Πολύ πριν σε συναντήσω
εγώ σε περίμενα.
Σαν ήμουνα παιδί και μ’ έβλεπε λυπημένο η μητέρα μου
έσκυβε και με ρωτούσε. Τι έχεις αγόρι;
Δεν μίλαγα.
Μονάχα κοίταζα πίσω απ’ τον ώμο της ένα κόσμο άδειο από σένα.
Και καθώς πηγαινόφερνα το παιδικό κοντύλι είτανε για να μάθω να σου γράφω τραγούδια.
Όταν ακούμπαγα στο τζάμι της βροχής είτανε που αργούσες ακόμα
όταν τη νύχτα κοίταζα τ’ αστέρια είτανε γιατί μου λείπανε
τα μάτια σου
κι όταν κτύπαγε η πόρτα μου και άνοιγα δεν είτανε κανείς.
Κάπου όμως μες στον κόσμο είτανε
η καρδιά σου που χτυπούσε.
Έτσι έζησα.
Πάντοτε.
Και όταν βρεθήκαμε για πρώτη φορά-θυμάσαι;- μου άπλωσες τα χέρια τόσο τρυφερά
σα να με γνώριζες από χρόνια.
Μα και βέβαια με γνώριζες.
Γιατί πριν μπεις ακόμα στη ζωή μου,
είχες πολύ ζήσει μέσα στα όνειρα μου, αγαπημένη μου.

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 20 Απριλίου του 1922 και ήταν ο βενιαμίν της οικογένειας. Aπο τα τέσσερα αδέρφια του, τα δύο ήταν καλλιτέχνες. O Mίμης μουσικός της Λυρικής, ο Aλέκος, επιτυχημένος ηθοποιός του θεάτρου και κινηματογράφου. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Μεταξουργείο.

Tο 1940 επιλέγει να σπουδάσει νομικά στη Σχολή του Πανεπιστήμιου της Aθήνας. Δεν θα καταφέρει να τελειώσει όμως, καθώς, ανήσυχο πνεύμα όπως ήταν, τον κερδίζει η Aντίσταση και οργανώνεται στην EΠON. Θα δεχθεί πλήγμα με την απώλεια του πατέρα του το 1943, αλλά το 1946 θα νυμφευτεί τη Mαρία, δευτερότοκη κόρη του Γεωργίου Στούπα και της Aλεξάνδρας Λογοθέτη, η οποία υπήρξε δίπλα του για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Μάλιστα ήταν η ηρωίδα του στο βιωματικό έργο του “Aυτό το αστέρι είναι για όλους μας”.

Για το συγκεκριμένο έργο, του απονεμήθηκε το πρώτο βραβείο Ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Nεολαίας στη Bαρσοβία, το 1955. Tην ίδια χρονιά κάνει και την πρώτη του λογοτεχνική εμφάνιση δημοσιεύοντας το ποίημα “Tο τραγούδι του Xατζηδημήτρη” στο περιοδικό “Eλεύθερα Γράμματα” του Δημήτρη Φωτιάδη.

Πρωτοστατεί στην ίδρυση του περιοδικού Επιθεώρηση Τέχνης, του οποίου θα είναι τακτικός συνεργάτης ως τη διακοπή της έκδοσής του, λόγω της χούντας.

Το 1961 συνεργάζεται στην ταινία Συνοικία το όνειρο γράφει το σενάριο της ταινίας (μαζί με τον παιδικό του φίλο Κώστα Κοτζιά) και τους στίχους των τραγουδιών, σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη. Η ταινία θα απαγορευτεί από τη λογοκρισία.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 60, η ποίησή του αλλάζει προσανατολισμό και εκφράζει την πικρία του ποιητή για τα διαψευσμένα όνειρα της νιότης του και την αγωνία του μπροστά στη σκληρή πραγματικότητα. Την περίοδο της δικτατορίας, έμεινε άνεργος και βιοποριζόταν, όπως οι περισσότεροι προοδευτικοί συγγραφείς, από τις μεταφράσεις.

Μετά τη δικτατορία, περνάει από τις συνθέσεις σε ποιήματα ολιγόστιχα και επεξεργάζεται μια προσωπική μυθολογία, κορυφαία έκφραση της οποίας είναι η συλλογή του Βιολέτες για μια εποχή (1986), που θεωρήθηκε ως το κύκνειο άσμα του. Πέθανε στην Αθήνα, από ανεύρυσμα. Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν χειρόγραφα ανέκδοτα ποιήματά του με τον τίτλο Χειρόγραφα του Φθινοπώρου.

“Κάποτε μια νύχτα θ’ ανοίξω τα μεγάλα κλειδιά των τρένων για να περάσουν οι παλιές μέρες
οι κλειδούχοι θα ‘χουν πεθάνει, στις ράγιες θα φυτρώνουν μαργαρίτες απ’ τα παιδικά μας πρωινά
κανείς δεν έμαθε ποτέ πως έζησα, κουρασμένος από τόσους χειμώνες
τόσα τρένα που δε σταμάτησαν πουθενά, τόσα λόγια που δεν ειπώθηκαν,
οι σάλπιγγες βράχνιασαν, τις θάψαμε στο χιόνι
πού είμαι; γιατί δεν παίρνω απάντηση στα γράμματά μου;
κι αν νικηθήκαμε δεν ήταν απ’ την τύχη ή τις αντιξοότητες, αλλά απ’ αυτό το πάθος μας για κάτι πιο μακρινό
κι ο αγέρας που κλείνει απότομα τις πόρτες και μένουμε πάντοτε έξω
όπως απόψε σε τούτο το έρημο τοπίο που παίζω την τυφλόμυγα με τους νεκρούς μου φίλους.
Όλα τελειώνουν κάποτε. Λοιπόν, αντίο! Τα πιο ωραία ποιήματα δε θα γραφτούν ποτέ…”

Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία το 1953 για τη συλλογή του Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου με το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων, το 1957 για τη συλλογή του Συμφωνία αρ.Ι με το Β Κρατικό Βραβείο Ποίησης, το 1976 για τη συλλογή Βιολί για μονόχειρα) με το Α Κρατικό Βραβείο Ποίησης, το 1979 για τη συλλογή Εγχειρίδιο ευθανασίας. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Στίχοι του μελοποιήθηκαν από το Μίκη Θεοδωράκη, το Μάνο Λοΐζο, το Γιώργο Τσαγγάρη και άλλους Έλληνες συνθέτες.