Ταξίδι στα Κύθηρα: Η τελευταία ταινία Κατράκη και Παπαγιαννόπουλου που σάρωσε τα βραβεία
Κύκνειο Άσμα και συνάντηση γιγάντων ανάμεσα στον Διονύση Παπαγιαννόπουλο (1912-1984) και τον Μάνο Κατράκη (1908-1984), λίγο πριν φύγουν και οι δυο από τη ζωή..
Τον Απρίλιο του 1984 έφυγε από την ζωή ο σπουδαίος μας ηθοποιός Διονύσης Παπαγιαννόπουλος. Τον Σεπτέμβριο του 1984, έφυγε από τη ζωή και ο μεγάλος Μάνος Κατράκης. Αμφότεροι λίγους μήνες μετά την προβολή της τελευταίας σπουδαίας ταινίας στην οποία συμμετείχαν, το «Ταξίδι στα Κύθηρα» του πολυβραβευμένου σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Το «Ταξίδι στα Κύθηρα» είναι μία εξαιρετική και ιδιαίτερα συγκινητική ταινία . Το σενάριο γράφτηκε από τον Τονίνο Γκουέρα, τον Θανάση Βαλτινό και τον Αγγελόπουλο.
Η ταινία είναι γεμάτη από συμβολισμούς, που έχουν να δηλώσουν τόσο την ελληνική πραγματικότητα της εποχής της ταινίας, όσο και της εποχής του εμφυλίου. Όχι μόνο ένας πολιτικός σχολιασμός αυτών των εποχών και των ανθρώπων τους, αλλά και βαθύτερων προσωπικών ανθρώπινων αρχών, όπως το δέσιμο του με τη γη, ο αυτοπροσδιορισμός του στον χώρο/τόπο και τον χρόνο αλλά και ανάμεσα στους ανθρώπους και τις αξίες τους. Υπαρξιακή αναζήτηση μέσα στη ζωή του ατόμου που οι συγκυρίες δε τον έχουν δέσει με σταθερές και αποξενώνεται όσο και απομονώνεται.
«Μας βάλανε και πολεμήσαμε, βγάλαμε τα μάτια μας. Εσύ από εδώ, εγώ απ’ την άλλη μεριά. Χάσαμε κι δυο, ο άνθρωπος με τον άνθρωπο, ο λύκος με το λύκο».
«Ο Έρωτας του Ιδανικού, ακριβώς επειδή θεωρείται απροσπέλαστος, κατοικεί στην καρδιά κάθε υψηλής δημιουργίας» – Θόδωρος Αγγελόπουλος
Η υπόθεση της ταινίας
Ο Αλέξανδρος (Τζούλιο Μπρόγκι) είναι σε αναζήτηση ενός ηλικιωμένου ηθοποιού. Τον συναντά τελικά σε ένα οπωροπωλείο και η ταινία του μπορεί να αρχίσει. Εδώ ο σκηνοθέτης τοποθετεί τον εαυτό του μέσα στο σενάριο. Ο Αλέξανδρος υποδέχεται τον πατέρα του, τον Σπύρο (Μάνος Κατράκης), πρώην κομμουνιστή που επιστρέφει στην Ελλάδα μετά από 32 χρόνια εξορίας στην ΕΣΣΔ χάρη στην αμνηστία που αποδόθηκε με την πτώση της δικτατορίας το 1974.
Ο Σπύρος ξαναβρίσκει τη γυναίκα του, την Κατερίνα (Δώρα Βολανάκη), το σπίτι του και κάποιους παλιούς συντρόφους. Η αρχική επανεύρεση του Σπύρου με την γυναίκα του είναι δύσκολη. Μετά την άρνηση του να συμμετάσχει στην ομαδική πώληση ενός κομματιού γης προς επιχειρηματική αξιοποίηση, ο Σπύρος έρχεται σε ρήξη με τον περίγυρο του χωριού και την συνολικότερη αντίληψη της κοινωνίας, εκπρόσωπος της οποίας εντός της οικογένειας του Σπύρου, η γυναίκα του Αλέξανδρου, η οποία σε αντίθεση με τον γιο του που τον στηρίζει στην επιστροφή του, επιμένει να συμμετάσχει ο πατέρας της στην πώληση της γης.
Έχοντας περάσει 32 χρόνια ως την ημέρα της επιστροφής του, αδυνατεί να προσαρμοστεί στον τόπο καταγωγής του και να επικοινωνήσει με τους γύρω του. Μόνο η γυναίκα του τον καταλαβαίνει. Ή ίσως ο Σπύρος δεν έχει άλλον που θα μπορούσε να τον καταλάβει. Ο Σπύρος έχει ξαναπαντρευτεί και έχει και δυο παιδιά με τη δεύτερη γυναίκα του. Η Κατερίνα δεν μπορεί να το χωνέψει εύκολα αυτό. Αυτή τον περίμενε. Όμως καθώς εξελίσσεται η υπόθεση, ο Σπύρος αποκόβεται σχεδόν από όλους, και μένει μόνο η Κατερίνα δίπλα του.
Την εποχή της προβολής της, η ταινία σάρωσε τα κρατικά βραβεία της χώρας, ενώ σημαντική διάκριση αποτελεί και το βραβείο σεναρίου στο φεστιβάλ των Καννών.
Πηγές: ellinikoskinimatografos, tetartopress, thebest
