π. Φ. Φάρος: Το ήθος του Έλληνα να εξασφαλίσει θέση στο Δημόσιο έχει φέρει κάτι σοβαρότερο από την κρίση
Ο κάθε άνθρωπος κρύβει μέσα του ένα μεγαλείο και μια φρίκη, έναν παράδεισο και μια κόλαση, που καλείται να ανακαλύψει και να αξιοποιήσει κατάλληλα.
Σε συνέντευξη στην “Π” ο π. Φιλόθεος Φάρος στην «Π» και στην Κατερίνα Μυλωνά τονίζει πως «πολλοί ζουν μια μίζερη, θλιβερή ζωή γιατί δεν ξέρουν τι ακριβώς συμβαίνει, δεν έχουν ανακαλύψει τις απέραντες δυνατότητές τους για να κατακλύσουν την οικούμενη και έχουν περιορίσει τη ζωή τους σε λίγο πιο πάνω από το μηδέν. Φυτοζωούν.»
Το ταξίδι της αυτοανακάλυψης το κάνουν, τελικά, λίγοι;
«Ναι, και αυτό είναι πολύ σοβαρό γιατί αφενός μεν οι άνθρωποι καθορίζονται από νευρώσεις και σπαταλάνε τη ζωή τους χωρίς να έχουν επίγνωση για αυτό, αφετέρου δεν αναγνωρίζουν και δεν αξιοποιούν τις δυνατότητές τους».
Μονάχα αν το πραγματοποιήσουν, θα διεκδικήσουν ό, τι όμορφο υπάρχει στη ζωή;
«Το ζητούμενο είναι η πληρότητα ζωής, να γνωρίζει κάνεις τα παθολογικά κίνητρα που τον οδηγούν σε αυτοκαταστροφικές ενέργειες ή στο να σπαταλάει άδικα τη ζωή του, να αναγνωρίζει τις δυνατότητες που έχει (γιατί ο άνθρωπος έχει τεράστιες, ασύλληπτες εσωτερικές δυνατότητες).
Το ήθος που επικράτησε και προέτρεπε το μέσο Έλληνα να εξασφαλίσει μια θέση στο Δημόσιο, να έχει ένα εύκολο εισόδημα χωρίς να καταβάλει ιδιαίτερες προσπάθειες, έκτος από την οικονομική καταστροφή, στην οποία μας έχει οδηγήσει, έχει κάνει κάτι πολύ σοβαρότερο. Αυτοί (δεν ξέρω πόσες χιλιάδες είναι) που δεν κάνουν ουσιαστικά τίποτα και πληρώνονται, έκτος του ότι με αυτό τον τρόπο συμβάλλουν στην οικονομική καταρράκωση της χώρας, είχαν κάποιες δυνατότητες που κανείς δεν μπορεί να υπολογίζει την έκτασή τους. Θα μπορούσαν κάποιοι να γίνουν σημαντικοί δημιουργοί, επιστήμονες, καλλιτέχνες, άνθρωποι που είχαν τη δυνατότητα να κάνουν κάτι πολύ σημαντικό στη ζωή τους. Το ότι αυτό το δυναμικό δεν πραγματώθηκε, τους οδηγεί σε μια εσωτερική φτώχεια και έλλειψη τους νοήματος της ζωής, μια κατάθλιψη που προβλέπουμε πως όσο περνάν τα χρόνια θα είναι η πιο μεγάλη αρρώστια του σύγχρονου ανθρώπου. Η κατάθλιψη είναι σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό δυνατότητες που δεν πραγματώθηκαν και ο άνθρωπος που επιδίωξε αυτή την εύκολη λύση συρρίκνωσε τη ζωή του στο λίγο πιο πάνω από το μηδέν. Αυτή για μένα είναι η μεγαλύτερη καταστροφή που έχει πραγματοποιηθεί με τις εξελίξεις που εμφανίζονται σαν οικονομική κρίση».
Το αποτέλεσμα είναι αρνητικό και για ολόκληρη την κοινωνία.
«Βεβαίως, έχασε και η κοινωνία, αλλά, κυρίως και προπαντός, αυτοί οι ίδιοι. Δεν πραγμάτωσαν τις δυνατότητές τους και δεν είχαν την πληρότητα ζωής που μπορούσαν να είχαν και να έχουν μια γεμάτη ζωή αντί να ζουν χωρίς Νόημα. Στο βιβλίο αναφέρω ένα παράδειγμα, ήταν κάποιος οδηγός λεωφορείου, ο οποίος συνήθως έκανε μια συγκεκριμένη διαδρομή και είχε τους ίδιους επιβάτες που πήγαιναν στη δουλειά τους. Ήταν κακόκεφοι, μουτρωμένοι, βλοσυροί, και στην αρχή είχε τη διάθεση να κάνει το ίδιο, να ανταποκριθεί με τον ίδιο τρόπο. Κάποια στιγμή σκέφτηκε να κάνει κάτι διαφορετικό, άρχισε να τους χαμογελάει και να λέει κάποια γλυκιά κουβέντα. Αυτό δημιούργησε ολόκληρο κίνημα και οι άνθρωποι κάποια στιγμή έφτασαν στο σημείο να αισθάνονται την ανάγκη να τον πλησιάσουν και να του πουν «μας άλλαξες τη ζωή». Ένας οποιοσδήποτε οδηγός λεωφορείου, που συναντάμε στις δικές μας αστικές ή υπεραστικές συγκοινωνίες, που θέλεις να του κάνεις μια ερώτηση και τρέμεις, φαντάζομαι ότι το βράδυ που θα πηγαίνει σπίτι τους θα έχουν μια αίσθηση ματαιότητας γιατί φαντάζονται ότι αυτό που κάνει δεν είναι σπουδαίο αλλά υπάρχουν εργασίες, οι οποίες μπορούν να είναι ευκαιρίες δημιουργίας και για να δώσουν τη δυνατότητα στον άνθρωπο να έχει πληρότητα ζωής. Την εργασία την έχουμε καταγγείλει ως αγγαρεία ενώ είναι η ευκαιρία να καλύψει ο άνθρωπος την ανάγκη για δημιουργία που είναι πολύ σημαντική ανθρώπινη ανάγκη. Ο άνθρωπος που δεν προσφέρει και δε δημιουργεί, έχει ένα τεράστιο εσωτερικό κενό, είναι άδειος εσωτερικά, είναι χωρίς κανένα Νόημα η ζωή του όσο κι αν μεγάλη σύνταξη κατάφερε με οποιεσδήποτε λοβιτούρες να πάρει στο τέλος ή με επιδόματα πήρε ένα πανάκριβο αυτοκίνητο ή εξοχικό. Αυτά δε δίνουν στον άνθρωπο πληρότητα ζωής αλλά η δημιουργία και η προσφορά. Όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς ο άνθρωπος να το υποπτεύεται, χωρίς να υποπτεύεται με ποιο τρόπο σπαταλάει την ανεπανάληπτη ζωή του, μια ζωή έχουμε και δεν είναι απεριόριστη. Πολλοί ζουν μια μίζερη, θλιβερή ζωή γιατί δεν ξέρουν τι ακριβώς συμβαίνει, δεν έχουν ανακαλύψει τις απέραντες δυνατότητές τους για να κατακλύσουν την οικούμενη και έχουν περιορίσει τη ζωή τους σε λίγο πιο πάνω από το μηδέν. Φυτοζωούν».
Μιλάτε και για τους νέους ανθρώπους;
«Μιλάω κυρίως για τους νέους. Λυπάμαι για τους ανθρώπους που έχασαν, κατά κάποιο τρόπο, το τρένο. Είναι θλιβερό να σκέφτεσαι ότι υπάρχουν άνθρωποι που πέρασαν έτσι τη ζωή τους, δεν πήραν είδηση πως αυτοματαιώθηκαν. Αλλά κυρίως θα ήθελα να απευθυνθώ στους νέους, οι οποίοι έχουν μπει στο κλίμα της εύκολης ζωής. Η εύκολη ζωή δεν είναι η όμορφη ζωή, με πληρότητα, είναι άδεια. Η ζωή που έχει πληρότητα δεν μπορεί να είναι εύκολη, η δημιουργία δεν είναι εύκολη αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν είναι εκστατική. Μπορεί να είναι δύσκολη, ο αγώνας μπορεί να είναι δύσκολος αλλά είναι ταυτόχρονα και εκστατικός. Αυτή η ευκολία οδηγεί σε μια πλαδαρότητα, ο άνθρωπος φυτοζωεί. Ένα πράγμα αρκετά ξεχασμένο στην εποχή μας είναι η αξία της αγάπης, είναι πολύ σημαντική υπόθεση. Δε μιλάω για τα μελοδραματικά και τους συναισθηματισμούς. Μιλάω για την αξία της αγάπης που είναι να προσφέρεις χωρίς να περιμένεις ανταλλάγματα και να αποδέχεσαι χωρίς όρους και προϋποθέσεις, αυτή είναι η πραγματική αγάπη που είναι ένα στοιχείο θεϊκό. Αυτή η αγάπη είναι μια υπόθεση που έχει ένα κόστος, ένα βάρος, κάποιες δυσκολίες. Οι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι αν αποφύγουν αυτό που είπα σαν το περιεχόμενο της αγάπης, θα ζήσουν πιο εύκολα. Στην πραγματικότητα όταν αποφύγουν την αγάπη ως προσφορά χωρίς ανταλλάγματα και αποδοχή, χωρίς όρους και προϋποθέσεις θα συναντήσουν πολύ μεγαλύτερες δυσκολίες, από σοβαρές σωματικές και ψυχολογικές παθολογίες μέχρι θάνατο».
Ποιο είναι το βασικό μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από το βιβλίο σας («Ταξίδι αυτοανακάλυψης»);
«Ο άνθρωπος είναι ένας συνδυασμός φρίκης και μεγαλείου, δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος που δε φέρνει αυτό το συνδυασμό. Όλοι μας έχουμε μέσα μας ένα μεγαλείο και μια φρίκη, έναν παράδεισο και μια κόλαση. Ένα μεγάλο μέρος αυτού του σκοτεινού μας κομματιού είναι ο έρωτας και η οργή. Όταν ο άνθρωπος δε γνωρίσει αυτό το σκοτεινό του κομμάτι τότε εκτραχύνεται και τον οδηγεί σε αυτοκαταστροφή τραγική ενώ όταν το αναγνωρίσει μπορεί αυτό που φαίνεται σα σκοτεινό να γίνει ευκαιρία δημιουργίας και ανάπτυξης. Η οργή δεν είναι καταδικασμένη να γίνει ατομική βόμβα, η οργή είναι ενέργεια και η ενέργεια είναι αγαθό που τώρα μιλάμε πολύ για αυτό. Η ενέργεια αυτή της οργής μπορεί να κινητοποιήσει τον άνθρωπο σε δημιουργία, δεν είναι απαραίτητο να καταλήξει σε βόμβες μολότοφ».
Η Εκκλησία τι ρόλο έχει σε όλα αυτά;
«Ο ρόλος της Εκκλησίας, βασικά για μένα είναι ένας. Ο Χριστός ήρθε να λύσει ένα φαύλο κύκλο στην ανθρώπινη ζωή. Ο άνθρωπος που δεν έχει αγαπηθεί συμπεριφέρεται με τρόπο εντελώς μη αξιαγάπητο και σαν αποτέλεσμα εισπράττει επιπλέον απόρριψη κι έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, επιπλέον απόρριψη, μη αξιαγάπητη συμπεριφορά κ.ο.κ. και ο Χριστός λύνει το φαύλο κύκλο αγαπώντας τον άνθρωπο στο πείσμα του μη αξιαγάπητου που κουβαλάει. Ο ρόλος, όχι μόνο των κληρικών, η Εκκλησία είναι όλοι οι Χριστιανοί, όχι μόνο οι παπάδες. Η αποστολή, υποχρέωση, καθήκον των Χριστιανών είναι σε κάθε εποχή να φέρνουν στον άνθρωπο αυτή την αγάπη του Χριστού, αγαπώντας τον άνθρωπο παρά το μη αξιαγάπητο που μπορεί να κουβαλάει, λύνει το φαύλο κύκλο της ανθρώπινης κακοδαιμονίας. Αυτό η Εκκλησία δε φαίνεται να το κάνει, που είναι το βασικό της έργο. Οι κληρικοί είναι κατεξοχήν επιφορτισμένοι να μεταφέρουν στο σύγχρονο άνθρωπο αυτή την αγάπη του Χριστού. Όποιος θέλει να πιστεύει ότι είναι Χριστιανός θα πρέπει να ξέρει ότι αποδεικνύει κανείς ότι είναι Χριστιανός στο ποσοστό που μεταφέρει στο σύγχρονο άνθρωπο αυτή την αγάπη του Χριστού που λύνει το αδιέξοδο της ανθρώπινης κακοδαιμονίας».
Ένα ταξίδι για ν’ ανακαλύψουμε τον εαυτό μας
Πολλοί από εμάς τους ανθρώπους νομίζουμε ότι είμεθα ευτυχισμένοι και πλήρεις, αλλά πολύ λίγοι αποκτούμε αυτό το είδος της πληρότητας που επιτυγχάνεται με μια σε βάθος εξερεύνηση του εαυτού μας. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι πραγματικός άνθρωπος αν δεν γνωρίζει ποιος και τι είναι· και επιτυγχάνει αυτή την αυτογνωσία όχι μόνο όταν γνωρίζει τον εαυτό του ως άγγελο αλλά και όταν τον γνωρίζει σαν ζώο…
… Ο άνθρωπος όσο και όλα τα ανθρώπινα είναι και θα είναι πάντα ένα πακέτο μεγαλείου και φρίκης. Αυτή είναι μια κραυγαλέα πραγματικότητα που όλοι έχουμε μικρότερη ή μεγαλύτερη δυσκολία να δεχθούμε και γι’ αυτό βασανιζόμεθα και βασανίζουμε…
… Η ανθρωπιά, η καλοσύνη, η ευαισθησία και η συμπόνια για τον άλλο, η κοινωνία με τον άλλο και η προσφορά, κάνουν έναν άνθρωπο πολιτισμένο και τον κόσμο μας καλύτερο. Χωρίς αυτά η ομορφιά της τέχνης, η εφευρετικότητα της επιστήμης, η βιβλιογραφική σοφία και οι βαθυστόχαστοι λόγοι των φιλοσόφων όχι μόνο δεν βελτιώνουν την κατάσταση του κόσμου, αλλά συχνά στηρίζουν την κτηνωδία του.
